"Đòn bẩy" cho nông nghiệp xanh

Các chuyên gia đánh giá, đây không chỉ là quyết định mang tính kỹ thuật, mà còn là thông điệp chính trị rõ ràng: Hà Nội chọn con đường phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao như một trụ cột trong chiến lược phát triển bền vững.

Điểm đáng chú ý là Nghị quyết không dừng ở việc “khuyến khích” chung chung, mà thiết kế một hệ thống hỗ trợ toàn diện, đồng bộ từ giống, công nghệ, tín dụng, chế biến, truy xuất nguồn gốc đến xây dựng thương hiệu. Đây là cách tiếp cận theo chuỗi giá trị - điều mà trong nhiều năm qua, nông nghiệp của Việt Nam nói chung và thành phố Hà Nội nói riêng còn thiếu.

Nhìn vào các gói hỗ trợ cụ thể đề cập trong Nghị quyết, có thể thấy tư duy chính sách đã tiếp cận sát thực tiễn, như: Thành phố hỗ trợ 100% chi phí tư vấn cấp mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc điện tử, chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, HACCP, ISO 22000… Đây là những “nút thắt” nhiều năm nay khiến các cơ sở sản xuất không thể bước chân vào chuỗi tiêu thụ hiện đại. Đặc biệt, việc hỗ trợ 100% lãi suất vay trong 3 năm cho các dự án sản xuất giống, chế biến, bảo quản nông sản; hỗ trợ tới 50% kinh phí nhập khẩu giống chất lượng cao; miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước và ưu đãi mạnh về thuế theo Luật Thủ đô cho các dự án công nghệ cao… chính là lời giải cho bài toán vốn cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp.

Chưa dừng lại ở đó, chính sách còn hỗ trợ các tổ chức, cá nhân phát triển nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái cho thấy tầm nhìn xa của thành phố. Bởi, nông nghiệp không chỉ là “trồng và nuôi”, mà còn là không gian trải nghiệm, là giá trị văn hóa của vùng ngoại thành trong chiến lược phát triển kinh tế xanh.

Tuy nhiên, có chính sách “đúng và trúng” vẫn chưa đủ, mà thách thức lớn nhất nằm ở khâu tổ chức thực hiện. Thực tế cho thấy, không ít chính sách nông nghiệp trong quá khứ khi đi vào cuộc sống đã bị co hẹp bởi thủ tục hành chính rườm rà, sự thiếu đồng bộ giữa các sở, ngành, địa phương và năng lực tiếp cận chính sách của nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp còn hạn chế... Nghị quyết đã mở đường, nhưng con đường ấy có thông suốt hay không lại phụ thuộc vào bản lĩnh điều hành, sự liêm chính trong thực thi, tinh thần trách nhiệm của cả hệ thống chính trị ở cơ sở.

Để nghị quyết thực sự đi vào cuộc sống, trước hết cần một chương trình hành động thống nhất, có lộ trình cụ thể, phân công rõ trách nhiệm giữa các sở, ngành và từng địa phương. Cùng với đó, công tác tuyên truyền phải đi trước một bước; không chỉ thông tin một chiều mà cần tư vấn trực tiếp, thậm chí “cầm tay chỉ việc” cho các chủ thể sản xuất nông nghiệp. Đội ngũ khuyến nông, cán bộ kỹ thuật ở cơ sở phải trở thành “bà đỡ” cho chuyển đổi xanh, chứ không chỉ dừng ở vai trò hành chính.

Tiếp đến, cần xây dựng hệ sinh thái liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp - nông dân. Chính sách chỉ phát huy hiệu quả khi doanh nghiệp thực sự trở thành "đầu kéo" của chuỗi giá trị, ký kết hợp đồng bao tiêu minh bạch, hài hòa lợi ích - chia sẻ rủi ro với người sản xuất. Đồng thời, cơ quan chức năng cần tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra quá trình thực hiện chính sách để đồng vốn hỗ trợ, ưu đãi đất đai được theo dõi đến tận ruộng, tận chuồng trại, tận nhà máy, tránh tình trạng chính sách “chảy” vào tay trung gian mà không đến được đúng đối tượng.

Cuối cùng, cần coi nông dân là chủ thể trung tâm của quá trình chuyển đổi. Mọi chính sách dù ưu việt đến đâu cũng sẽ không có sức sống nếu thiếu sự đồng thuận, chủ động và trách nhiệm của chính người sản xuất. Nghị quyết phát triển nông nghiệp của Hà Nội không chỉ là quyết định về kinh tế mà còn là lựa chọn về mô hình phát triển. Đó là lựa chọn hướng tới tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, hài hòa giữa sản xuất và môi trường, giữa lợi ích trước mắt và lâu dài… Khi chính sách đã mở đường, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị là biến con đường ấy thành "đường băng" để nông nghiệp xanh Thủ đô cất cánh.