Xét tuyển chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế: Có mất cơ hội của thí sinh vùng sâu, vùng xa?
Mùa tuyển sinh năm nay ghi nhận nhiều cơ sở giáo dục đại học ưu tiên xét tuyển bằng các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, kết quả bài kiểm tra tư duy, bài thi đánh giá năng lực...
Thực tế này khiến nhiều người băn khoăn, liệu có làm mất cơ hội của những thí sinh vùng sâu, vùng xa?
Không phải là tiêu chí duy nhất
Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT), hầu hết các trường sử dụng nhiều phương thức khác nhau để xét tuyển.
Một số trường tốp đầu (các trường có mức độ cạnh tranh cao) có chương trình chất lượng cao, chương trình tiên tiến học hoàn toàn bằng tiếng Anh nên việc họ sử dụng thêm các tiêu chí như: chứng chỉ ngoại ngữ IELTS, TOEFL, ACT, SAT trong xét tuyển cũng là một điều bình thường và hợp lý, có tính hội nhập quốc tế cao.
Theo thống kê, tiêu chí về IELTS hay một số các chứng chỉ ngoại ngữ khác không phải là tiêu chí duy nhất, mà các trường còn căn cứ vào kết quả học tập lẫn kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Đặc biệt, cũng chỉ một phần chỉ tiêu được xác định bằng tuyển sinh theo phương thức này. Các thí sinh không nên lo ngại về việc bất công hay không khi mà các trường có thêm những tiêu chí như vậy.
“Việc tuyển sinh luôn tuân thủ quy tắc và lấy từ trên cao xuống thấp, theo các ngành nghề lĩnh vực và phương thức tuyển sinh mà trường áp dụng. Quan trọng cũng phụ thuộc vào nguyện vọng đăng ký của thí sinh vào từng phương thức” - PGS.TS Nguyễn Thu Thủy trao đổi, đồng thời nhấn mạnh:
Nếu thí sinh chưa trúng tuyển bằng phương thức này thì cũng vẫn có cơ hội để trúng tuyển bằng phương thức khác, đúng năng lực của thí sinh trong bối cảnh phải cạnh tranh với các thí sinh khác có cùng nguyện vọng như vậy.
Hiện nay, hầu hết các trường vẫn sử dụng phương thức xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT, trừ các trường tuyển sinh hoàn toàn bằng năng khiếu. Vậy nếu có năng lực và đủ quyết tâm để ôn tập tốt, tinh thần vững vàng thì vẫn hoàn toàn có thể trúng tuyển, không hề mất đi cơ hội vào đại học.
Năm 2022, tuyển sinh không có nhiều biến động
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, việc phân chia tỷ lệ và chỉ tiêu như thế nào thuộc quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học. Số liệu thống kê cho thấy, tỉ lệ tuyển sinh bằng phương thức xét tuyển chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế không nhiều, thậm chí vẫn ở mức độ thấp.
Hiện có hơn 90% các trường vẫn cân bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển bằng học bạ. Còn lại chưa đến 10% là các phương thức còn lại. Tỷ trọng rất thấp trong tổng chỉ tiêu mà các trường đã xác định chỉ tiêu cũng như là tỷ lệ nhập học trong năm 2020-2021.
“Chúng tôi dự báo, năm 2022 tuyển sinh không có nhiều biến động. Chúng tôi khuyến cáo các cơ sở đào tạo, khi có thay đổi lớn trong đề án tuyển sinh thì phải công bố trước cho toàn xã hội để thí sinh có thời gian chuẩn bị tâm lý và tổ chức học tập đạt được kết quả tốt. Không được gây cản trở lớn cũng như mất công bằng cho thí sinh” - PGS.TS Nguyễn Thu Thủy nhấn mạnh.
Có ý kiến cho rằng, thí sinh xét tuyển bằng chứng chỉ IELTS, SAT vào một số ngành học năng lực không bằng các thí sinh đạt kết quả thi tốt nghiệp THPT cao; PGS.TS Nguyễn Thu Thủy – cho rằng, nững đánh giá như vậy còn hơi cảm tính, chưa có những số liệu và nghiên cứu rõ ràng khẳng định điều đó.
Bởi tới khi các em tốt nghiệp một khoá đào tạo, các em ra trường đáp ứng những chuẩn đầu ra, đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động, người sử dụng lao động, lúc đấy chúng ta mới có những khảo sát, đánh giá.
“Tôi cũng từng làm việc ở cơ sở đào tạo nên thấy rằng, với những chương trình đào tạo hoàn toàn bằng tiếng Anh, chất lượng cao, chương trình tiên tiến, sinh viên đáp ứng rất tốt và đạt được thành công lớn khi tiến vào thị trường lao động, thậm chí học lên cao hơn và cống hiến rất tốt ở lĩnh vực, ngành nghề mà các em lựa chọn” - PGS.TS Nguyễn Thu Thủy trao đổi, đồng thời cho rằng: nhận định như trên cần đưa ra minh chứng bằng số liệu. Bộ sẽ cùng với các trường tiếp tục khảo sát để có thể đưa ra số liệu tổng thể hơn nữa.
Nhấn mạnh dự báo nhu cầu về nhân lực của các địa phương, các ngành đóng vai trò quan trọng, để định hướng cho xã hội và thí sinh; PGS.TS Nguyễn Thu Thủy khẳng định, đây là cơ sở để thí sinh nhìn nhận lĩnh vực nào là cần thiết và quan trọng trong phát triển kinh tế tương lai, trong trung hạn và dài hạn. Mong rằng, dự báo nhu cầu này sẽ được tiến hành một cách đồng bộ ở các địa phương, lĩnh vực ngành nghề. Riêng trong lĩnh vực sư phạm, đào tạo giáo viên, Bộ GD&ĐT đã có những đánh giá về nhu cầu để phân bổ chỉ tiêu cho các lĩnh vực đào tạo và các địa phương.