Đại biểu Quốc hội nêu lý do cần chính sách đặc thù về lương cho nhà giáo

Tại dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp đối với nhà giáo để lấy ý kiến góp ý, Bộ GDĐT đề xuất, mọi nhà giáo sẽ được hưởng “hệ số lương đặc thù”.

Trong đó, Bộ đề xuất áp mức 1,25 với giáo viên mầm non công lập, giáo viên phổ thông là 1,15. Hệ số đặc thù chỉ tính với lương, không áp dụng cho phụ cấp. Như vậy, lương giáo viên sẽ tăng từ 0,8 - 3,7 triệu đồng một tháng và ngân sách phát sinh hàng tháng là 1.652 tỉ đồng.

Đóng góp ý kiến vào dự thảo, Bộ Nội vụ cho rằng, căn cứ quan điểm, chủ trương của Đảng về cải cách chính sách tiền lương, quy định của pháp luật và ý kiến của Đảng ủy Quốc hội (về sửa đổi, bãi bỏ cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù trong các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước ở Trung ương), việc quy định hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo là không có cơ sở chính trị, pháp lý.

Bộ Nội vụ đề nghị không quy định hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo do yếu tố đặc thù ngành nghề là phụ cấp ưu đãi nghề đã được điều chỉnh tăng lên theo Nghị quyết số 71-NQ/TW. Điều này để không phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành và tạo ra bất hợp lý mới về tiền lương, thu nhập khi so sánh tương quan với công chức, viên chức các ngành, nghề khác.

Luật Nhà giáo 2025 là căn cứ pháp lý mới và cao nhất phải được ưu tiên tuyệt đối

Trao đổi với Báo Lao Động, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) cho rằng, ý kiến của Bộ Nội vụ cho rằng “không có cơ sở pháp lý và chính trị” để quy định hệ số lương đặc thù cho giáo viên là không còn phù hợp bởi 2 lý do.

Thứ nhất, căn cứ pháp lý để xây dựng chính sách cho nhà giáo không còn là các văn bản từ trước năm 2025, mà phải là Luật Nhà giáo 2025, một đạo luật có hiệu lực pháp lý cao, do Quốc hội ban hành.

Thứ hai, về căn cứ chính trị, chúng ta đã có nghị quyết mới nhất là Nghị quyết 71-NQ/TW (2024) về đột phá phát triển giáo dục đào tạo trong đó chỉ rõ nhiệm vụ có "chính sách đặc thù, vượt trội" cho giáo dục đào tạo và đội ngũ nhà giáo

"Như vậy, cả căn cứ chính trị và căn cứ pháp lý đều ủng hộ việc thiết kế một chính sách tiền lương mang tính đặc thù, vượt trội hơn đối với nhà giáo. Việc Bộ Nội vụ tiếp tục viện dẫn các quy định cũ liên quan đến bảng lương viên chức là chưa cập nhật tinh thần của thời điểm lập pháp mới, không phù hợp với nguyên tắc ưu tiên áp dụng luật mới" - bà Nga nói.

Nói thêm về Luật Nhà giáo, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, đây là chính sách mới, định hướng mới, và là căn cứ pháp lý trực tiếp để Bộ GDĐT xây dựng Nghị định theo yêu cầu của luật.

Dẫn quy định tại khoản 3 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật: "Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau", bà Nga cho rằng: "Luật Nhà giáo 2025 đã tạo khung pháp lý hoàn toàn mới. Các quy định trước đây liên quan đến cải cách tiền lương hay bảng lương viên chức - nếu khác - không thể được viện dẫn để phủ nhận tinh thần của luật mới".

Cần có chính sách đặc thù về lương cho nhà giáo

Ngoài hệ số phụ cấp, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, cần thiết phải có chính sách đặc thù về lương cho nhà giáo bởi 3 lý do:

Đầu tiên, về yêu cầu thực tiễn và cấp bách, bà Nga cho rằng, đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non, giáo viên miền núi, vùng khó khăn… đang rơi vào tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng. Mức thu nhập hiện hành không còn đáp ứng được mức sống tối thiểu.

Hai là, về yêu cầu chiến lược, theo đại biểu, không thể kỳ vọng “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục” nếu chúng ta không bắt đầu từ đầu tư đúng mức cho đội ngũ nhà giáo.

Ba là, vì yêu cầu pháp lý, Luật Nhà giáo đã xác lập vị trí đặc thù của nhà giáo, giao Chính phủ quy định xếp lương nhà giáo ở mức cao nhất. Đây là một chính sách đã được Quốc hội quyết định – và các cơ quan Chính phủ phải triển khai.

"Như vậy, Bộ GDĐT đang làm đúng chức trách, đúng thẩm quyền, đúng quy trình lập pháp khi xây dựng dự thảo Nghị định dựa trên căn cứ pháp lý mới nhất và cao nhất" - đại biểu Việt Nga phân tích.

Song, nữ đại biểu cũng đặt vấn đề, việc tăng phụ cấp đặc thù ở mức nào cần được tính toán kỹ lưỡng. Điều này cần có sự phối hợp của Bộ Tài chính trong khâu thẩm định, đánh giá tác động cụ thể với ngân sách quốc gia.

"Lực lượng nhà giáo rất đông, chiếm số lượng lớn trong tổng viên chức cả nước nên cần tính toán kỹ lưỡng" - đại biểu nói.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cũng ủng hộ với đề xuất của Bộ GDĐT về hệ số đặc thù cũng như chủ trương đưa mức lương giáo viên cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Trong nhiều lần phát biểu trước hội trường Quốc hội, bên hành lang, vị đại biểu khẳng định quan điểm, khi giáo viên có mức lương tốt, họ sẽ tập trung chuyên môn giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy học. Điều này cũng sẽ giúp hạn chế thấp nhất việc dạy thêm, học thêm, đặc biệt là ngoài luồng.