Thách thức về môi trường và hạ tầng tại làng nghề hấp cá Cửa Việt

Sinh kế của người dân vùng biển

Gia đình ông Phan Văn Trọng ở xã Cửa Việt đã có 15 năm gắn bó với nghề hấp cá cơm, cá nục phơi khô xuất khẩu. Là một trong những cơ sở quy mô lớn tại địa phương, mỗi năm ông Trọng chế biến khoảng 500 - 600 tấn cá. Với nguồn nguyên liệu ổn định từ cảng Cửa Việt và các địa phương khác như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, ông Trọng cho biết, doanh thu của cơ sở luôn duy trì tốt.

Không chỉ đem lại thu nhập cho gia đình, cơ sở của ông Trọng còn tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 20 lao động tại chỗ với mức thu nhập bình quân 6 - 7 triệu đồng/người/tháng.

Chị Nguyễn Thị Hà, một lao động gắn bó lâu năm tại cơ sở cho hay, mỗi ngày chị có thể kiếm được khoảng 300.000 đồng từ việc hấp cá thuê. Dù thu nhập không lớn, nhưng đây là nguồn thu chính giúp chị trang trải cuộc sống, lo cho con cái ăn học.

Thống kê, hiện toàn xã Cửa Việt có khoảng 50 cơ sở hấp cá với sản lượng chế biến từ 300-500 tấn/năm/cơ sở. Mỗi cơ sở tạo việc làm cho từ 15 - 20 lao động, góp phần giải quyết việc làm tại chỗ, tiêu thụ khoảng 20.000 tấn hải sản mà ngư dân đánh bắt mỗi năm.

Bà Trần Thị Vinh - cán bộ khuyến nông khuyến ngư xã Cửa Việt - cho biết, nghề hấp cá khô góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của địa phương. “Chúng tôi luôn hướng dẫn các cơ sở đảm bảo quy trình chế biến đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm để nâng cao chất lượng sản phẩm” - chị Vinh cho biết.

Làng nghề đang nằm trên giấy do thiếu vốn

Dù tạo ra giá trị kinh tế rõ rệt, nhưng các cơ sở chế biến cá hiện nay lại đang đối mặt với thách thức không nhỏ về môi trường khi nằm rải rác trong khu dân cư đông đúc. Mùi khói, nước thải, tiếng ồn từ các lò hấp cá đã ảnh hưởng lớn đến đời sống xung quanh.

Ông Phan Văn Trọng lo lắng rằng, cơ sở chế biến cá của gia đình ông hiện bao quanh là khu dân cư, nên việc chế biến thường gây ảnh hưởng đến hàng xóm. “Chúng tôi biết điều đó nhưng không có cách nào khác. Không có quỹ đất phù hợp, nên bãi phơi cá giờ cũng phải thuê ở xa, thậm chí có khi phải phơi ngoài lề đường” ông Trọng nói.

Để giải quyết tình trạng này, chính quyền xã Cửa Việt và người dân đều đặt kỳ vọng vào khu làng nghề chế biến thủy hải sản tập trung. Tuy nhiên, dự án làng nghề đến nay vẫn dang dở do thiếu vốn. Hệ thống giao thông nội bộ đã có nhưng hạ tầng điện, nước và mặt bằng chế biến vẫn chưa được xây dựng hoàn chỉnh.

Ông Trần Đình Cảm - Phó Chủ tịch UBND xã Cửa Việt - mong muốn tỉnh quan tâm bố trí vốn hoàn thiện khu làng nghề, để đưa khoảng 50 cơ sở hấp cá ra khỏi khu dân cư. Việc này không chỉ đảm bảo môi trường mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng đến phát triển bền vững và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm cá hấp Cửa Việt.

Hiện tại, mỗi năm các cơ sở hấp cá tại Cửa Việt cung ứng ra thị trường khoảng 12.000 tấn sản phẩm, trong đó 90% phục vụ xuất khẩu. Cá thành phẩm có giá bán dao động từ 45.000 - 60.000 đồng/kg tùy loại. Tuy nhiên, nếu không sớm có mặt bằng sản xuất phù hợp, lợi thế kinh tế của làng nghề sẽ khó giữ được lâu dài.