Phát triển nông nghiệp đa giá trị: Hài hòa hiệu quả và môi trường

Hướng đến giá trị kép

Trong nhiều năm qua, Hà Nội đã hình thành và nhân rộng nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp đa giá trị. Theo Giám đốc Hợp tác xã gà vi sinh Thu Thoan (huyện Sóc Sơn) Nguyễn Thị Thoan, với quy mô 1,5ha, hợp tác xã chăn nuôi 5.000 con gà và 500 con lợn chăn nuôi hữu cơ phát triển theo hướng chăn nuôi tuần hoàn. Trong quá trình chăm sóc đàn gà, nguồn thức ăn vi sinh phối trộn với các thành phần chủ yếu là bột ngô, bã đậu tương, đạm thực vật trộn với các loại cây dược liệu, như: Cỏ nhọ nồi, nghệ, sâm đương quy, diệp hạ châu, dầu gấc... trộn men vi sinh và ủ trong nhiều giờ trước khi thành phẩm cung cấp thức ăn cho đàn gà. Sau mỗi lứa gà, đệm lót được thu gom, ủ thành phân bón hữu cơ cho cây xanh trong trang trại. Nhờ chăn nuôi tuần hoàn, mỗi năm hợp tác xã thu hàng trăm triệu đồng...

Tại huyện Hoài Đức, ông Nguyễn Hữu Hùng ở xã An Thượng đã chuyển đổi diện tích canh tác sang trồng nho hạ đen theo hướng kết hợp sản xuất với du lịch trải nghiệm. Vườn nho không chỉ là nơi sản xuất quả tươi chất lượng cao, mà còn là điểm đến cho du khách, mang lại thu nhập từ dịch vụ tham quan, trải nghiệm... Cách làm sáng tạo này cho thấy tiềm năng rất lớn của mô hình nông nghiệp kết hợp nhiều giá trị trên cùng diện tích.

Theo Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Đoàn Đức Dân, một trong những định hướng lớn của thành phố hiện nay là hỗ trợ người dân chuyển từ “tư duy sản xuất” sang “tư duy kinh tế nông nghiệp”, đặt mục tiêu giá trị gia tăng và phát triển bền vững làm trung tâm.

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đẩy mạnh triển khai các mô hình trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản theo hướng hữu cơ, VietGAP, ứng dụng công nghệ cao. Cùng với hỗ trợ người dân thực hiện mô hình trình diễn, hướng dẫn, tuyên truyền, Sở khuyến cáo nông dân sử dụng các chế phẩm sinh học, các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, thảo mộc trong sản xuất; khuyến khích nông dân ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp nhằm giảm chi phí vật tư đầu vào, hướng tới nền nông nghiệp xanh...

Thúc đẩy chuyển đổi số

Dù đã có nhiều mô hình thành công, nhưng việc phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ gắn với dịch vụ vẫn gặp không ít rào cản. Chi phí đầu tư ban đầu cao, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, giá vật tư biến động cùng với năng lực ứng dụng công nghệ hạn chế… là những khó khăn phổ biến với các hợp tác xã, hộ sản xuất. Giám đốc Hợp tác xã sản xuất kinh doanh rau, củ, quả an toàn, du lịch làng nghề sinh thái Tâm Anh (huyện Phú Xuyên) Đào Thị Lương cho rằng, để nhân rộng mô hình nông nghiệp xanh, an toàn, các ngành chức năng cần hỗ trợ hợp tác xã chính sách về vốn ưu đãi, đồng thời xây dựng chuỗi liên kết với doanh nghiệp, siêu thị, mở rộng kênh tiêu thụ thương mại điện tử và xuất khẩu, nâng cao giá trị nông sản an toàn...

Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Hoàng Văn Hồng nhấn mạnh, Hà Nội cần tăng cường đào tạo kỹ năng chuyển đổi số cho hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp, hướng tới sản xuất, chế biến, tiêu thụ theo chuỗi khép kín. Ngoài ra, việc quy hoạch, xây dựng các vùng sản xuất chuyên canh ứng dụng công nghệ cao gắn với sản phẩm chủ lực như rau an toàn, hoa cây cảnh, chăn nuôi quy mô lớn… cần được ưu tiên để nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh.

Để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quá trình chuyển đổi sang nền nông nghiệp xanh, sinh thái, đa giá trị, Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Việc đầu tư nâng cấp hạ tầng vùng sản xuất tập trung, xây dựng hệ thống bảo quản, logistics nông sản, cùng với hỗ trợ xây dựng thương hiệu nông sản chủ lực của địa phương là những yếu tố quyết định.

Ngoài ra, cần phát triển đa dạng các hình thức tổ chức sản xuất, chế biến, tiêu thụ nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu. Hệ sinh thái nông nghiệp đô thị không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn góp phần định hình lối sống xanh, thúc đẩy du lịch sinh thái, giáo dục môi trường và lan tỏa tinh thần tiêu dùng có trách nhiệm trong cộng đồng.

Phát triển nông nghiệp đa giá trị không chỉ là giải pháp kỹ thuật, kinh tế, mà còn là định hướng chiến lược để Hà Nội phát triển nông nghiệp đô thị văn minh, sinh thái, hiện đại. Trong quá trình đó, sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân là yếu tố không thể thiếu để kiến tạo nền nông nghiệp “hiệu quả, xanh, bền vững” đúng như kỳ vọng của Thủ đô trong thời kỳ mới.