AI tạo sinh bùng nổ, chất lượng thông tin tụt dốc
Sự bùng nổ của AI tạo sinh đang khiến Internet ngập tràn nội dung nhanh, rẻ, dễ sao chép, kéo theo nguy cơ suy giảm nghiêm trọng chất lượng thông tin.
AI tạo sinh lan rộng giúp sản xuất nội dung dễ dàng, nhưng cũng làm gia tăng thông tin cẩu thả, gây nhiễu loạn nhận thức và thách thức niềm tin xã hội. Đồ họa: Cát Tiên
Trí tuệ nhân tạo đang giúp con người làm việc nhanh hơn, nhưng song song với đó là một làn sóng nội dung kém chất lượng lan rộng chưa từng có.
Năm 2025, hiện tượng này nghiêm trọng đến mức Từ điển Merriam-Webster đã chọn “slop” làm từ của năm, như một lời cảnh báo về mặt trái của AI.
Theo Merriam-Webster, “slop” hiện được định nghĩa là nội dung kỹ thuật số chất lượng thấp, thường được sản xuất hàng loạt bằng trí tuệ nhân tạo.
Nhà xuất bản từ điển hơn 180 năm tuổi cho biết, chưa bao giờ một thuật ngữ lóng lại phản ánh rõ rệt thực trạng xã hội số như vậy.
Merriam-Webster cho rằng “làn sóng slop năm 2025” là sự tràn lan của video nhảm nhí, quảng cáo méo mó, tuyên truyền rẻ tiền, tin giả giống thật, sách AI viết cẩu thả, báo cáo công việc vô nghĩa gây lãng phí thời gian, cùng vô số video "mèo biết nói” trên mạng.
Một báo cáo của The Guardian đầu năm nay cho thấy 9 trong số 100 kênh YouTube tăng trưởng nhanh nhất dựa vào nội dung rác AI, như các phim ngắn phi lý về mèo, zombie hay nhân vật hư cấu chơi thể thao.
Trước tình trạng đó, YouTube đã siết chính sách kiếm tiền, yêu cầu nội dung phải nguyên bản và chân thực hơn.
Tuy nhiên, vấn đề không dừng ở người lớn. Bloomberg cho biết YouTube Kids đang bị tràn ngập video do AI tạo ra nhắm tới trẻ dưới hai tuổi, kết hợp hình ảnh thật với giọng đọc nhân tạo. Các chuyên gia lo ngại nội dung dạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức và phát triển não bộ của trẻ nhỏ.
“Slop” cũng xâm nhập sâu vào môi trường công sở. Một nghiên cứu của Harvard Business Review chỉ ra rằng nhiều nhân viên sử dụng AI để tạo ra sản phẩm công việc sơ sài, thiếu suy nghĩ, buộc đồng nghiệp phải sửa chữa hoặc làm lại. Hiện tượng này được gọi là “công việc cẩu thả”, làm giảm hiệu suất và chất lượng lao động.
Trong khi Wikipedia, Spotify hay Pinterest đã có động thái hạn chế lạm dụng AI, một số công ty công nghệ lớn lại đi theo hướng ngược lại.
Meta và OpenAI liên tục ra mắt các ứng dụng, nền tảng ưu tiên hiển thị và chia sẻ nội dung do AI tạo ra, góp phần khuếch đại “slop” trên Internet.
Các nghiên cứu gần đây của MIT cho thấy chatbot AI như ChatGPT có thể làm suy giảm khả năng tư duy phản biện, trí nhớ và chiều sâu nhận thức nếu bị lạm dụng.
Dù chưa có kết luận cuối cùng, nhiều nhà khoa học cảnh báo việc tiếp xúc lâu dài với “slop” có thể gây tác động tiêu cực, đặc biệt với trẻ em và thanh thiếu niên.
Việc “slop” trở thành từ của năm không chỉ là một lựa chọn ngôn ngữ, mà còn là hồi chuông cảnh báo khi AI phát triển quá nhanh, chất lượng nội dung và năng lực tư duy của con người có nguy cơ bị bỏ lại phía sau.
