Hỗ trợ "tại chỗ": Mô hình trường học sẽ "lên ngôi"?

Các chuyên gia nhận định, tư vấn tình cảm và hỗ trợ trị liệu nên là một phần không thể thiếu của hệ thống trường tiểu học, thay vì là một dịch vụ bổ sung hoặc gián đoạn.

Mô hình hỗ trợ mới

Ở Trường Tiểu học Corpus Christi, học sinh không khỏi bất ngờ khi đến với “trung tâm chăm sóc sức khỏe”. Trung tâm sẽ sắp xếp tư vấn 1 - 1 cho học sinh và phụ huynh. Trẻ cũng sẽ được tham gia trò chơi hoặc lắng nghe âm nhạc trị liệu, cũng như học chánh niệm thường xuyên.

Ông Tiernan O’Neill - Hiệu trưởng của Trường Tiểu học Corpus Christi ở Moyross - cho biết, chương trình - được gọi là “bầu trời là giới hạn” - ra đời khi ông nhận thấy, trẻ em bị ảnh hưởng nặng nề bởi những khó khăn trong cộng đồng.

“Rất khó để trẻ em có thể vượt qua những khó khăn về tâm lý và tình cảm ở ngoài trường. Khi đó, trẻ khó có thể đến và tham gia vào giáo dục”, hiệu trưởng nhà trường nhận định.

Vì vậy, trường đã phát triển một nhóm chăm sóc học đường, bao gồm: Hiệu trưởng, nhân viên liên lạc cộng đồng trường học tại nhà, nhân viên hỗ trợ gia đình và các tổ chức khác. Nhóm này được giám sát bởi Tiến sĩ Declan Aherne, nhà tâm lý học lâm sàng - từng làm việc tại Trường Đại học

Limerick - hiện là trưởng bộ phận tư vấn sinh viên. “Trường học là những nơi an toàn, quen thuộc với mối quan hệ bền chặt giữa nhân viên và phụ huynh. Nhờ đó, giúp trẻ em và phụ huynh có nhiều khả năng sử dụng các dịch vụ trong trường hơn.

Một khi bạn hỗ trợ trẻ em về mặt xã hội và tình cảm, điều đó có tác động tích cực rất lớn đến công việc học tập của chúng. Chúng tôi đã chứng kiến hành vi, tỷ lệ đi học được cải thiện và sự tăng trưởng đáng kể về khả năng đọc - viết ở trẻ”, ông O’Neill nhấn mạnh.

Với mức độ phổ biến của các vấn đề sức khỏe tâm thần trong giới trẻ, dịch vụ tư vấn tại chỗ này được kỳ vọng sẽ trở thành một hình mẫu cho các trường tiểu học khác. Ngày càng có nhiều giáo viên, phụ huynh và các chuyên gia sức khỏe tâm thần tin rằng, điều đó sẽ xảy ra.

Nhiều người cảm thấy, cuộc sống của trẻ em đã trở nên phức tạp hơn nhiều so với trước. Trong khi đó, phương pháp tiếp cận toàn trường với các kỹ năng phục hồi sức khỏe tâm thần cho học sinh và nhân viên, cùng những liệu pháp cá nhân cho trẻ em và cha mẹ, sẽ là cách tốt nhất để trang bị cho những người trẻ bước vào cuộc sống sau này.

Aine Lynch - Giám đốc điều hành của Hội đồng Phụ huynh quốc gia (NPCP) - nói rằng, trẻ em ngày nay phải đối mặt với nhiều căng thẳng trong cuộc sống. “Các vấn đề về sức khỏe tâm thần trước đây thường chỉ xảy ra ở các nhóm tuổi lớn hơn.

Song nay, vấn đề đó đã xuất hiện nhiều hơn ở trẻ nhỏ. Trẻ em ngày nay đang tiếp thu quá nhiều thông tin từ các phương tiện khác nhau mà không có kinh nghiệm sống để xử lý. Tình trạng gia đình ly tán ngày càng phổ biến. Có những phức tạp trong các gia đình và khiến người lớn gặp những vấn đề sức khỏe tâm thần”. 

“Rút ngắn” danh sách chờ

Một nghiên cứu của Ireland cho thấy, cứ ba trẻ em dưới 13 tuổi thì có một người gặp khó khăn về sức khỏe tâm thần. Các chương trình nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần hiện do Hội đồng Cha mẹ quốc gia điều hành là những khóa học được yêu cầu tham gia nhiều nhất.

Bà Lynch thừa nhận, một số trẻ em sẽ cần hỗ trợ sức khỏe tâm thần chuyên khoa. Song, nữ giám đốc này tin rằng, các vấn đề sức khỏe tâm thần ở mức độ thấp như lo lắng khi cha mẹ ly hôn, ám ảnh học đường và một số vấn đề về hành vi, có thể được giải quyết tốt hơn thông qua tư vấn tại trường học.

Hiện tại, trẻ em có thể phải đợi hai năm sau khi được giới thiệu đến Dịch vụ Sức khỏe Tâm thần Trẻ em và Vị thành niên dựa vào cộng đồng (CAMHS). Trong khi đó, số lượt giới thiệu đã tăng hơn 40% trong mười năm qua.

Một cuộc khảo sát được thực hiện trên 1.200 hiệu trưởng trường học của Đại học Thành phố Dublin vào năm 2018 đã làm sáng tỏ mức độ và phạm vi của những vấn đề cảm xúc mà giới trẻ phải đối mặt.

Các vấn đề gia đình và sự đổ vỡ trong mối quan hệ được cho là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng đau khổ ở trẻ em. Bắt nạt, xâm hại trên mạng, tự làm hại bản thân, trầm cảm, ý định tự tử, rối loạn ăn uống cũng được coi là những vấn đề nghiêm trọng ở trẻ.

Trong bối cảnh này, Hội đồng Phụ huynh quốc gia - Trường tiểu học đã kết hợp với Dịch vụ Sức khỏe Tâm thần St Patrick, nhằm tổ chức hội thảo kêu gọi hỗ trợ sức khỏe tâm thần tại các trường tiểu học ở Ireland. Hội thảo được hỗ trợ bởi Tổ chức Giáo viên quốc gia Ireland và Mạng lưới Hiệu trưởng Tiểu học Ireland cùng thanh tra Niall Muldoon. Lesley

Wakefield - Giám đốc chương trình của nhóm chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em và thanh thiếu niên ở phía Tây Nam nước Anh - chia sẻ: “1/5 trẻ em sẽ gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần khi đến tuổi trưởng thành.

Nếu thành công giải quyết các vấn đề sức khỏe tâm thần từ nhẹ đến trung bình ở trẻ em, chúng ta có thể ngăn chặn một cuộc khủng hoảng tiếp theo.

Chìa khóa của các dịch vụ can thiệp sớm này (trung bình có danh sách chờ bốn tuần) là cung cấp cho trẻ sự hỗ trợ khi chúng cần. Đó là khi mọi thứ bắt đầu không ổn”.

Lợi ích của mô hình đối với trẻ

Nghiên cứu về mô hình can thiệp sớm của Vương quốc Anh cho thấy, từ sáu đến tám buổi trị liệu hành vi nhận thức có thể làm giảm đáng kể chứng lo âu, hoảng sợ, ám ảnh xã hội, hành vi ám ảnh cưỡng chế và trầm cảm ở trẻ em.

Một nghiên cứu ở Wales chỉ ra rằng, 90% trẻ em được hỗ trợ trong các dịch vụ can thiệp sớm không cần chuyển đến chuyên khoa về sức khỏe tâm thần.

Đại dịch Covid-19 và đặc biệt là việc đóng cửa trường học cũng gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tâm thần của trẻ em. Một nghiên cứu cho thấy, gần 20% cha mẹ đã tìm kiếm một số hình thức hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho con họ trong hai năm qua.

Trong thời gian trường học đóng cửa, dịch vụ hỗ trợ này ngày càng nhận được nhiều nhu cầu. Khi các trường học mở cửa trở lại, nhiều phụ huynh lo lắng về việc trẻ từ chối đi học.

Ông John Church - Giám đốc điều hành của Hiệp hội Phòng chống Đối xử tàn nhẫn với trẻ em Ireland - cho biết, những căng thẳng âm ỉ trong các ngôi nhà đã nảy sinh từ đại dịch.

Trong khi đó, thanh tra Niall Muldoon nhận định, việc tư vấn tại chỗ đã được quốc tế chứng minh là mang lại những lợi thế to lớn cho trường học và cộng đồng, bằng cách tạo cơ hội cho trẻ em bình thường hóa việc nói với ai đó về cảm xúc tiêu cực.

Trong báo cáo của mình, Ủy ban Giáo dục Oireachtas đã khuyến nghị rằng, tư vấn tình cảm và hỗ trợ trị liệu nên là một phần không thể thiếu của hệ thống trường tiểu học, thay vì là một dịch vụ bổ sung hoặc gián đoạn.

Bên cạnh đó, ủy ban đồng thời đề xuất, các Dịch vụ Tâm lý Giáo dục quốc gia (NEPS) nên được tái thiết và mở rộng khẩn cấp với tên gọi Dịch vụ Tư vấn và Tâm lý Giáo dục quốc gia. Đồng thời, được ủy nhiệm cung cấp hỗ trợ tư vấn và điều trị cảm xúc chuyên khoa, tại chỗ, ở tất cả các trường tiểu học cũng như trung học.

Các giáo viên và nhà tâm lý học - người từng nghiên cứu những mô hình tư vấn tại trường - cho rằng, có rất nhiều trẻ em cần được hỗ trợ sức khỏe tâm thần. Nhờ đó, các dịch vụ trị liệu trong trường học sẽ bổ sung cho công việc đang được NEPS và CAMHS thực hiện.

Ông O’Neill cho biết, liệu pháp mới này đã thay đổi trải nghiệm của trẻ em tại Trường Tiểu học Corpus Christi. “Việc kiểm tra y tế đã giúp các vấn đề được giảm đáng kể.

Nhờ những can thiệp sớm này, rất ít trẻ em trong trường của chúng tôi phải điều trị bằng thuốc. Điều quan trọng là đưa ra liệu pháp cho trẻ em ngay từ khi còn nhỏ, thay vì đợi đến khi trẻ 10 hoặc 12 tuổi. Khi đó, các vấn đề đã vượt quá tầm kiểm soát”.

Hiện tại, có 40 trẻ em và 40 người lớn đang được trị liệu 1 - 1 tại Trường Limerick. NPCP và Dịch vụ Sức khỏe Tâm thần St Patrick hiện có kế hoạch đưa nỗ lực này tới tất cả trường tiểu học trên toàn quốc, nhằm hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho trẻ em.