Bác sĩ nội trú là tinh hoa nhưng không được công nhận trong hệ thống văn bằng

Đào tạo bác sĩ nội trú không nhằm cấp văn bằng học thuật mới

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đang trong quá trình xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi). Dự án Luật đang được lấy ý kiến Quốc hội và dự kiến được thông qua trong kỳ họp thứ 10 này.

Trong báo cáo số 2028 gửi đại biểu Quốc hội, giải trình, tiếp thu ý kiến về dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Bộ GDĐT cho rằng, các chương trình như bác sĩ nội trú, chuyên khoa I, chuyên khoa II… là đào tạo nghề nghiệp chuyên môn sau đại học, do Bộ Y tế thống nhất quản lý về nội dung chuyên môn, chuẩn năng lực và thẩm định cơ sở thực hành, nhằm hình thành năng lực hành nghề chuyên khoa (giống như các chương trình đào tạo chuyên sâu về tài chính, kiểm toán…), chứ không nhằm cấp văn bằng học thuật mới (như thạc sĩ, tiến sĩ) trong Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân hay Khung trình độ quốc gia.

Bộ Y tế cũng không là cơ quan quản lý Nhà nước về hệ thống văn bằng quốc dân.

"Việc quy đổi hoàn toàn chương trình như một bậc trình độ sau đại học trong Khung trình độ quốc gia sẽ phá vỡ tính thống nhất của hệ thống trình độ và học vị, ý nghĩa học thuật của văn bằng thạc sĩ, tiến sĩ, đồng thời gây khó khăn cho việc công nhận văn bằng, chuyển đổi tín chỉ và công nhận lẫn nhau trong môi trường giáo dục quốc tế" - Bộ GDĐT nêu rõ.

Thêm vào đó, Bộ GDĐT cho rằng, đào tạo chuyên khoa y tế gắn chặt với chuẩn năng lực hành nghề, đạo đức nghề nghiệp và an toàn người bệnh - các yếu tố chỉ có thể được kiểm chứng trong môi trường thực hành nghề nghiệp, dưới sự giám sát của hội đồng chuyên môn và cơ sở y tế đủ điều kiện.

Những yêu cầu này không thể thay thế cơ chế bảo đảm chất lượng học thuật thông thường như kiểm định chương trình hay chuẩn đầu ra hoặc ngược lại. Nếu chuyển các chương trình đào tạo chuyên sâu trong y học sang hệ thống giáo dục sau đại học thuộc giáo dục quốc dân, việc kiểm định và đánh giá có nguy cơ tách rời môi trường hành nghề thực tiễn, dẫn đến suy giảm tính chuyên nghiệp, hiệu quả đào tạo và tiềm ẩn rủi ro.

Bác sĩ nội trú là tinh hoa, không thể xem như chứng chỉ hành nghề

Trước những quy định trong dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Nguyễn Tri Thức (Thứ trưởng Bộ Y tế) cho rằng, việc xem đào tạo bác sĩ chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, bác sĩ nội trú như chứng chỉ hành nghề là chưa đúng. Ông khẳng định, họ là những tinh hoa, trí thức rất lớn của ngành Y.

Đại biểu phân tích làm rõ: Hiện nay, sau khi tốt nghiệp, bác sĩ sẽ gần như chia thành hai nhóm. Nhóm đầu tiên theo hướng giảng dạy ở các trường đại học, thiên về học thạc sĩ, tiến sĩ. Nhóm thứ hai đi làm việc tại các bệnh viện, học thực hành và sẽ học chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 và nội trú.

Đại biểu khẳng định, lực lượng nội trú là tinh hoa của tinh hoa trong ngành Y. Vì vậy, xem chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 và nội trú như đào tạo chứng chỉ hành nghề là hoàn toàn không chính xác.

"Đây sự nhìn nhận chưa đúng về lực lượng nòng cốt đang hành nghề trong ngành Y" - ông nói.

Cùng quan điểm, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) cho rằng, những nhận định của Bộ GDĐT không công bằng với hệ thống đào tạo sau đại học lĩnh vực y tế.

Bà cho rằng, cấu trúc chương trình đào tạo sau đại học các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe hoàn toàn phù hợp theo các chương trình đào tạo học thuật và hoàn toàn tuân thủ các quy định về đào tạo hiện nay.

Do đó, đại biểu bày tỏ: "Ngành Y tế tha thiết kiến nghị được bổ sung văn bằng đào tạo sau đại học lĩnh vực sức khỏe vào hệ thống văn bằng quốc dân để hơn 40.000 cán bộ y tế có đủ cơ sở pháp lý công nhận cho văn bằng đã được đào tạo và hướng tới các quy định chuẩn quốc tế".

Đại biểu Trần Nhị Hà (đoàn Hà Nội) cũng khẳng định quan điểm, đào tạo nhân lực y tế, đặc biệt là trình độ chuyên khoa không chỉ là đào tạo hàn lâm về học thuật mà phải gắn liền với thực hành lâm sàng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

"Đào tạo chuyên khoa không thể thay thế bằng chương trình đào tạo thạc sĩ hay tiến sĩ. Hiện nay, mỗi năm hệ thống đào tạo khoảng hơn 7.000 bác sĩ chuyên khoa, hình thành lực lượng nòng cốt cho ngành y tế" - đại biểu nói.

Khẳng định đây là mô hình bền vững, hiệu quả, cần được pháp luật ghi nhận đầy đủ và tương xứng, đại biểu đặt vấn đề, nếu chúng ta không xác lập được rõ ràng vị trí pháp lý của đào tạo chuyên khoa trong luật, đội ngũ bác sĩ Việt Nam sẽ gặp khó khăn trong quá trình hội nhập, năng lực cạnh tranh của nguồn lực, nhân lực y tế quốc gia cũng sẽ bị ảnh hưởng,...

Tại Việt Nam đang triển khai đào tạo chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe bên cạnh hình thạc sĩ, tiến sĩ còn có ba hình thức: Chuyên khoa cấp I (CKI), Chuyên khoa cấp II (CKII) và Bác sĩ nội trú (BSNT).

Mô hình này được kế thừa từ hệ thống Pháp và duy trì hơn 50 năm qua (BSCNT, CKI từ năm 1972; BSCKII từ năm 1974), do Bộ Y tế quản lý và các trường đại học y, dược tổ chức đào tạo.