Độc đáo đặc sản bánh đa Nghệ An, xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới
Từ bánh đa truyền thống vừng đen, nay làng nghề Vĩnh Đức (thị trấn Đô Lương, huyện Đô Lương, Nghệ An) đã có thêm bánh đa khoai lang tím, nếp cẩm, gấc, dừa… với nhiều chất dinh dưỡng được khách hàng trong và ngoài nước ưa chuộng.
Làng Vĩnh Đức là làng nghề truyền thống tráng bánh đa – nấu kẹo lạc từ hơn 300 năm. Trước đây người dân làng Vĩnh Đức tráng bánh bằng bột gạo nước, trộn với vừng đen rồi thêm gừng, hạt tiêu, tỏi giã nhỏ, trộn vào bột gạo để tráng.
Khoảng 2 năm nay, nhiều hộ làm nghề đã đầu tư mua thêm máy móc để nâng cấp các khâu sản xuất như: tráng bánh, hấp bánh. Việc tạo khuôn bánh và hấp bánh bằng máy giúp cho bánh đồng đều, rút ngắn thời gian, công sức lao động.
Hiện nay làng nghề Vĩnh Đức có 45 hộ làm nghề, với 159 lao động. Mỗi ngày làng nghề đã tiêu thụ 3 tấn gạo, cho ra lò hơn 60.000 cái bánh đa.
Riêng chiếc bánh đa mang thương hiệu của làng nghề Vĩnh Đức thì quan trọng nhất vẫn là nguyên liệu và công thức chế biến. Nguyên liệu bánh được làm chủ yếu từ 2 loại là gạo xay thành bột nước và trộn với vừng đen.
Gia đình bà Đinh Thị Chung (SN 1968) là một trong những hộ làm nghề bánh đa lâu đời ở làng nghề này. Từ năm 2021, gia đình bà sáng tạo thêm món bánh đa khoai lang tím, bánh đa gấc... Sản phẩm này cũng được khách hàng ưa chuộng.
Bà Chung đang sắp xếp lại bánh trên sạp bằng tre sau khi được hấp.
Bánh ở đây được tráng bằng tay trên nồi hơi nấu từ bếp củi. Tráng xong được thợ đem ra phơi nắng. Tuy nhiên, những ngày nắng to mới làm được bánh đa này vì sẽ giữ được hương vị đặc trưng bánh đa Vĩnh Đức.
Nói về những sản phẩm mới làm từ gấc, khoai lang tím..., chị Nguyễn Thị Nhàn (SN 1995, con gái bà Chung) cho biết: "Bánh đa làm từ gấc, khoai lang tím thì công phu hơn các loại bánh khác. Gấc thì phải tách hạt, xay lên với gạo. Vì gấc có tỷ lệ dầu nhiều nên phải phơi khô. Riêng khoai lang tím đến mùa gia đình mới làm được. Khoai được hấp lên, xay nhuyễn, thêm ít sữa đặc để dậy mùi sau đó xay cùng với gạo, trộn gia vị đem tráng phơi và nướng. Riêng bánh đa thì nướng trên bếp than củi là ngon nhất.
Bánh sau khi hấp chín được rải trên các tấm đan bằng tre, nứa để phơi khô bằng ánh nắng mặt trời.
Người thợ phải trở bánh liên tục để bánh được phơi đều và tránh cong vênh.
Bánh đa truyền thống vừng đen bán ra thị trường 2.000 đồng/cái, nướng có giá 2.500 đồng/cái; bánh đa gấc, khoai lang tím, gạo lứt,... bán ra thị trường có giá 3.000 đồng/cái, nướng có giá 3.500 đồng/cái. Mỗi ngày gia đình bà Chung sản xuất thủ công khoảng 1.000 - 1.500 chiếc. Để kịp phơi nắng gia đình bà còn thuê thêm 2 nhân công phơi bánh theo thời gian khoảng 8h - 11h với giá 200.000 đồng/người.
Bánh đa Vĩnh Đức được nhiều khách hàng tại các tỉnh, thành trong cả nước ưa chuộng đặt mua. Hiện sản phẩm cũng đã có mặt tại nhiều chuỗi siêu thị, cửa hàng trên cả nước. Các sản phẩm bánh đa vừng của các làng nghề này đều đạt 3 sao OCOP cấp tỉnh, được xuất khẩu sang nhiều thị trường ngoài nước như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Thái Lan, Lào, Campuchia,…
Các sản phẩm bánh đa vừng của các làng nghề này đều đạt 3 sao OCOP cấp tỉnh, được xuất khẩu sang nhiều thị trường ngoài nước như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Thái Lan, Lào, Campuchia,…
Khi bánh khô sẽ được những người thợ nướng trên bếp than củi. Bánh đa truyền thống có vị cay của tiêu, vị thơm của vừng, gừng, tỏi, cộng thêm bánh được phơi đủ nắng, lại nướng trên bếp than nên có vị đặc trưng không nơi nào có.
Khi bánh khô sẽ được những người thợ nướng trên bếp than củi
Bánh đa làng nghề Vĩnh Đức rất được khách hàng ưa chuộng, rất ngon khi dùng để ăn cùng với các món như hến, lươn bằm...
Trải qua bao nhọc nhằn, vất vả nay các sản phẩm làng nghề Vĩnh Đức được đưa vào các cửa hàng, siêu thị lớn ở các tỉnh, thành phố trong cả nước được người tiêu dùng ưa chuộng và nay đã vươn xa đến các nước Nhật Bản, Đài Loan, Singapore… Qua mức tiêu thụ sản phẩm ước tính thu nhập bình quân mỗi hộ làm nghề đạt 40 - 50 triệu đồng/tháng, tạo được việc làm thu nhập cho người lao động từ 3,5 - 5 triệu đồng/người/tháng.
