Vừa cắt dầu Nga, khách hàng 60 năm có thể mất hàng trăm triệu USD vì khí đốt

Orlen, đơn vị tiếp quản tập đoàn khí đốt nhà nước Ba Lan PGNiG năm 2022, đang vướng nhiều tranh chấp với tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga tại tòa trọng tài Stockholm liên quan đến mức giá mà Ba Lan trả cho khí đốt Nga trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2022.

Theo thông tin do Orlen công bố tuần này, tòa trọng tài quốc tế phán quyết Gazprom của Nga có quyền tính giá khí đốt cao hơn cho các lô hàng đã cung cấp cho Ba Lan.

Phán quyết ngày 1.7 cho phép điều chỉnh tăng giá khí đốt trong hợp đồng giữa PGNiG và Gazprom, áp dụng cho giai đoạn từ năm 2018 đến thời điểm thay đổi giá tiếp theo trong các năm 2020 và 2021.

Orlen ước tính việc điều chỉnh này có thể khiến công ty của Ba Lan phải trả khoảng 290 triệu USD cho Gazprom của Nga.

Tuy nhiên, phán quyết không nêu rõ những điều khoản thanh toán chi tiết giữa 2 bên và cũng không yêu cầu phía Orlen phải bồi thường ngay cho Gazprom.

Thay vào đó, các bên sẽ phải tự thỏa thuận về điều khoản thanh toán. Orlen đồng thời nhấn mạnh hiện công ty không thể chuyển bất kỳ khoản tiền nào cho Gazprom do vướng các quy định hiện hành.

“Orlen hoạt động theo đúng pháp luật và tuân thủ các lệnh trừng phạt đang có hiệu lực, trong đó không cho phép thực hiện bất kỳ khoản thanh toán nào theo phán quyết này” - công ty tuyên bố.

Theo Orlen, trong giai đoạn tiếp theo, tòa trọng tài sẽ xem xét các yêu cầu từ cả hai phía liên quan đến giá khí đốt trong các năm 2021 và 2022, cũng như những khiếu nại phát sinh từ việc Gazprom cắt nguồn cung cho Ba Lan vào năm 2022.

Ước tính, Gazprom đang vướng nhiều vụ kiện pháp lý với tổng giá trị yêu cầu bồi thường từ các công ty châu Âu lên đến ít nhất 20,5 tỉ USD.

Tuần này, Orlen đã chấm dứt hợp đồng cuối cùng liên quan đến dầu của Nga và ngừng hoàn toàn hoạt động nhập khẩu dầu của Nga.

Dầu của Nga trước đây được cung cấp qua đường ống dẫn dầu Druzhba (Hữu nghị) tới nhà máy lọc dầu của Orlen tại Litvinov, Cộng hòa Czech theo hợp đồng kéo dài 12 năm với Rosneft của Nga. Hợp đồng này hiện đã hết hiệu lực.

Orlen cũng đã cải tiến nhà máy lọc dầu Litvinov, vốn trước đây chỉ xử lý dầu pha chế theo chuẩn Nga, để có thể xử lý nhiều loại dầu thô khác nhau, qua đó tăng khả năng tiếp cận nguồn cung toàn cầu.

Orlen ngừng nhập dầu của Nga cho các nhà máy lọc dầu tại Ba Lan và Lithuania từ tháng 3.2023. Tuy nhiên, công ty con Unipetrol của Orlen tại Cộng hòa Czech vẫn tiếp tục nhận dầu Nga theo hợp đồng cũ, với khối lượng nhập còn tăng lên trong năm 2023.