Mỏ cát vàng "chiếm làng" sau bão, dân mong bán 30 tỉ đồng hỗ trợ xây nhà

Cuối tháng 9, đầu tháng 10, ảnh hưởng của bão số 10, nước lũ dâng cao đã tràn về thôn Làng Chút, xã Văn Bàn, tỉnh Lào Cai nhấn chìm 30 ngôi nhà và khiến nhiều công trình bị đổ sập, hư hỏng nặng.

Hơn một tháng sau cơn bão, người dân thôn Làng Chút vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhà cửa, ruộng nương, khu chăn nuôi bị vùi lấp trong lớp cát dày đặc.

Những cánh đồng trù phú giờ đây biến thành sa mạc, khu dân cư đông đúc ngày nào giờ trở thành cồn cát ngổn ngang.

Dọc con đường dẫn vào xóm là những cồn cát trắng mênh mông. Cát đã vùi lấp gần như toàn bộ sàn tầng một của những ngôi nhà, chôn vùi các công trình phụ như giếng nước, nhà tắm, chuồng trại, ao cá..

Đặc biệt, lòng suối Chút, nguồn nước chính cho sản xuất nông nghiệp của thôn, hiện đang bị cát bồi lấp, làm biến đổi dòng chảy và giảm đáng kể độ sâu.

Trong ngôi nhà sàn bị vùi lấp giữa sa mạc cát, chị Nguyễn Thị Phượng (ở thôn Làng Chút) chia sẻ, sau mưa lũ, toàn bộ đồ dùng sinh hoạt, tài sản tích góp bao năm đều bị lũ cuốn trôi hoặc vùi sâu dưới lớp cát dày. Chiếc ao ven nhà cũng bị san phẳng, không còn một dấu vết.

"Nhà cửa, tài sản, ruộng vườn trôi theo lũ cả rồi. Giờ nước ăn còn chẳng có, phải đi xách từng xô", chị Phượng nghẹn ngào nói.

Cách đó không xa, gia đình chị Hoàng Thị Thời cũng lâm vào cảnh tương tự. Chị Thời cho biết, suốt một tháng nay, mọi sinh hoạt từ tắm rửa, giặt giũ, nấu nướng đều phải trông chờ vào nguồn nước từ một bể chung của cả xóm.

"Toàn bộ các công trình phụ của gia đình đã bị đất cát vùi lấp sâu trên 2 mét. Chúng tôi cố gắng đào bới nhưng không xuể. Chỉ mong chính quyền bán cát lấy tiền hỗ trợ các hộ dân xây sửa nhà giúp ổn định cuộc sống", người phụ nữ lo lắng.

Ông Hoàng Thành Triệu, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Làng Chút cho biết, do ảnh hưởng của mưa lũ, 30 hộ dân trong thôn bị ảnh hưởng thiệt hại nhà ở. Trong đó, 2 hộ bị sập đổ hoàn toàn; 23 hộ bị đất cát bồi lấp sâu từ 2-3m.

Mưa lũ phá hủy gần như toàn bộ công trình phụ, tài sản và chuồng trại. Gần 14ha ruộng đồng bị vùi lấp. Các công trình thủy lợi và hệ thống nước sạch của thôn cũng bị hư hỏng nghiêm trọng.

Theo thống kê của chính quyền địa phương, mưa lũ đã cuốn hơn 100.000 m3 cát vàng về Làng Chút, ước tính giá trị khoảng từ 30-35 tỉ đồng.

Ông Vũ Xuân Thủy, Chủ tịch UBND xã Văn Bàn cho hay, trước mắt địa phương tập trung hỗ trợ người dân di chuyển đến nơi an toàn, phối hợp với các đơn vị, nhà hảo tâm hỗ trợ tạm thời một số đồ dùng sinh hoạt thiết yếu.

27 hộ bị mất nhà hoàn toàn đang được bố trí ở tạm tại nhà người thân, nhà văn hóa thôn hoặc dựng lán tạm

Chủ tịch UBND xã Văn Bàn chia sẻ, tại khu dân cư, cát bồi lấp xen kẽ giữa khu nhà ở. Chính quyền vận động bà con tháo dỡ tường rào để máy móc vào, nhưng việc nạo vét cát dưới gầm sàn vô cùng khó khăn.

Còn tại khu ruộng sản xuất, máy móc, phương tiện liên tục bị sa lầy. Thậm chí, việc khơi thông dòng suối Chút lại gây ra vấn đề mới, khi cát theo dòng chảy tự nhiên tiếp tục bồi lấp, gây ngập ngầm tràn liên hợp thôn Nà Lộc 2, khiến việc đi lại của người dân và học sinh nguy hiểm.

Hiện UBND xã Văn Bàn đã báo cáo, đề xuất với tỉnh Lào Cai để tìm ra phương án phù hợp với thực tế. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan lên phương án xử lý khẩn cấp lượng cát trên.