Khi nào dự án xã hội hóa được lựa chọn phương án thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất
Luật Đất đai số 31/2024/QH15 được Quốc hội khóa XV, kỳ họp bất thường lần thứ 5 thông qua ngày 18/1/2024 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, trong quá trình áp dụng luật, hình thức tổ chức lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội (thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục,…) còn gây ra những cách hiểu chưa thống nhất ở địa phương. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã rà soát và đưa ra phân tích cụ thể về nội dung này và cho rằng không có sự mâu thuẫn giữa pháp luật về đất đai và pháp luật về đấu thầu.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định không có sự mâu thuẫn giữa pháp luật về đất đai và pháp luật về đấu thầu trong quy định về hình thức tổ chức lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội (thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục,…). Ảnh: NNMT
Hiện nay, giữa quy định của Luật Đất đai và Luật Đấu thầu đang chưa rõ về hình thức tổ chức lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội (thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục,…) nhưng không sử dụng vốn ngân sách Nhà nước thì được thực hiện thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án theo quy định của Luật Đất đai (nhà đầu tư có quyền lựa chọn) hay tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
Cụ thể, theo quy định tại điểm c, Khoản 1, Điều 127 Luật Đất đai năm 2024, các dự án phát triển kinh tế, xã hội thuộc Điều 79 Luật Đất đai (các dự án xã hội hóa: Bệnh viện, trường học,… không sử dụng vốn ngân sách), các chủ đầu tư được lựa chọn phương án thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.
Tuy nhiên, theo quy định tại điểm b, Khoản 1, Điều 126 Luật Đất đai năm 2024, các dự án có sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất tại Điều 79 của Luật này và không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này mà thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực thì thuộc trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
Mặt khác, theo quy định tại điểm e, Khoản 2, Điều 4 Nghị định số 115/2024/NĐ-CP của Chính phủ thì các dự án tư thuộc lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật về khuyến khích xã hội hóa khi có từ 2 nhà đầu tư trở lên quan tâm cùng đăng ký thực hiện.
Về vấn đề này, trong Văn bản số 7536/BNNMT-QLĐ ngày 06/10/2025, trả lời nội dung phản ánh của Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An liên quan đến lĩnh vực đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, không có sự mâu thuẫn giữa pháp luật về đất đai và pháp luật về đấu thầu. Bởi vì, tại điểm b, khoản 1, Điều 126 Luật Đất đai đã quy định, dự án đầu tư có sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất tại Điều 79 của Luật này và không thuộc trường hợp quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 126 Luật Đất đai mà thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.
Trong khi đó, điểm c, Khoản 1, Điều 127 Luật Đất đai quy định, trường hợp không sử dụng vốn ngân sách Nhà nước và thuộc trường hợp thu hồi đất tại Điều 79 của Luật này mà nhà đầu tư lựa chọn phương án thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, không đề xuất thu hồi đất thì thuộc trường hợp được thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất.
Như vậy, các dự án phát triển kinh tế, xã hội (thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục,…) không sử dụng vốn ngân sách Nhà nước mà thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực thì phải tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Ngoài các trường hợp trên thì có thể thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất (theo điểm c, Khoản 1, Điều 127 Luật Đất đai).
