Lối sống lành mạnh có thể giúp bảo vệ đồng hồ sinh học và DNA của cơ thể

Đồng hồ sinh học là hệ thống điều chỉnh các hoạt động trong cơ thể, bao gồm giấc ngủ, quá trình trao đổi chất, sinh sản và sửa chữa tế bào. DNA trong mỗi tế bào liên tục bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài như ô nhiễm, căng thẳng, chế độ ăn uống không lành mạnh, hút thuốc, rượu bia và thiếu ngủ. Những yếu tố này làm giảm khả năng sửa chữa DNA và thúc đẩy quá trình lão hóa.

Tiến sĩ Devyani Mukherjee, chuyên gia về sinh sản tại Birla Fertility & IVF (Delhi, Ấn Độ), việc thay đổi một số thói quen hằng ngày có thể giúp duy trì hoạt động bình thường của đồng hồ sinh học và hỗ trợ bảo vệ DNA.

Ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống cân bằng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của tế bào. Thực phẩm tươi, ít qua chế biến như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, hạt dinh dưỡng và cá chứa nhiều omega-3 giúp cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.

Những dưỡng chất này giúp giảm tác hại của các gốc tự do, hạn chế tổn thương DNA. Cần hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, đồ ngọt và nước uống có đường.

Ngủ đủ giấc và đúng giờ

Giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi năng lượng và sửa chữa tế bào. Người trưởng thành cần ngủ từ 7–8 tiếng mỗi ngày. Thiếu ngủ kéo dài có thể làm tăng tình trạng viêm, rối loạn nội tiết tố và giảm khả năng sửa chữa DNA.

Nên duy trì thời gian ngủ và thức dậy cố định, không sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ, và giữ phòng ngủ yên tĩnh, thoáng mát.

Tập thể dục thường xuyên

Hoạt động thể chất giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cung cấp oxy cho tế bào và giảm căng thẳng. Tập thể dục đều đặn cũng giúp điều hòa hormone, hỗ trợ trao đổi chất và cải thiện chức năng của các cơ quan.

Có thể lựa chọn đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc yoga ít nhất 30 phút mỗi ngày, 3–5 lần mỗi tuần.

Uống đủ nước

Nước cần thiết cho quá trình trao đổi chất, vận chuyển chất dinh dưỡng và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Uống đủ nước giúp các tế bào hoạt động hiệu quả và giảm stress oxy hóa.

Mỗi ngày nên uống khoảng 1,5–2 lít nước, tùy theo thể trạng và mức độ vận động. Cần hạn chế nước ngọt có gas, nước tăng lực và đồ uống chứa cồn.

Giảm căng thẳng

Căng thẳng kéo dài làm tăng tiết hormone cortisol, gây rối loạn chuyển hóa và làm giảm khả năng tự phục hồi của tế bào. Cần chủ động kiểm soát căng thẳng bằng cách sắp xếp công việc hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ và duy trì các hoạt động thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc nghe nhạc.

Hạn chế thuốc lá và rượu bia

Khói thuốc chứa nhiều chất gây hại trực tiếp đến DNA và làm suy giảm chức năng tế bào. Rượu bia khi sử dụng thường xuyên sẽ gây tổn thương gan, tăng sản sinh gốc tự do và làm rối loạn quá trình trao đổi chất.

Không hút thuốc và hạn chế rượu bia là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe tế bào và giảm nguy cơ bệnh tật.