Từ nỗi lo đến cơ hội, AI đang buộc các trường học thay đổi cách giảng dạy

Sự bùng nổ AI đang buộc giáo dục phải tái định nghĩa khái niệm gian lận. Ảnh: Hạo Thiên

Sự xuất hiện của các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang đặt ra thách thức chưa từng có cho giáo dục.

Bài tập về nhà và bài luận, vốn tồn tại hàng thập kỷ, nhưng nay dần trở nên lỗi thời khi học sinh có thể dễ dàng nhờ đến chatbot để hoàn thành chỉ trong vài giây. Câu hỏi lớn nhất với các nhà giáo dục hiện nay là: "Đâu là ranh giới giữa việc học tập trung thực và gian lận?".

Casey Cuny - giáo viên tiếng Anh tại Trường Trung học Valencia (California, Mỹ) - cho biết: “Gian lận đang ở mức báo động. Bất cứ bài tập nào mang về nhà đều phải thừa nhận rằng nó đã được AI hóa”.

Để ứng phó, ông tổ chức nhiều giờ viết trực tiếp trên lớp, kiểm soát màn hình máy tính của học sinh và tích hợp AI vào bài giảng như một công cụ hỗ trợ học tập, thay vì cấm đoán hoàn toàn.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở bang Oregon. Giáo viên Kelly Gibson đã từ bỏ cách giao bài luận “nộp sau hai tuần”, bởi theo cô, đó gần như là lời mời gọi học sinh gian lận. Thay vào đó, Gibson tổ chức các buổi thảo luận trực tiếp, đánh giá bằng lời để đảm bảo học sinh thật sự hiểu bài đọc.

Học sinh, sinh viên thừa nhận thường xuyên tìm đến AI với ý định hỗ trợ, từ tóm tắt văn bản đến chỉnh sửa ngữ pháp. Tuy nhiên, sự mờ nhạt về ranh giới khiến nhiều em băn khoăn liệu mình có đang “gian lận” hay không.

Lily Brown - sinh viên một trường nghệ thuật tự do ở Bờ Đông - chia sẻ: “Nếu tôi viết bằng lời của mình rồi nhờ AI chỉnh sửa, đó có phải là gian lận không? Thật khó để phân định”.

Một nguyên nhân khiến học sinh lúng túng là chính sách AI ở các trường chưa thống nhất. Ngay trong cùng một cơ sở giáo dục, giáo viên này khuyến khích dùng ChatGPT để phân tích, trong khi giáo viên khác áp dụng quy định cấm tuyệt đối.

Điều này khiến học sinh như Jolie Lahey (Valencia) cảm thấy lạc hậu khi không được phép tận dụng công cụ hữu ích.

Nhận thức rõ vấn đề, nhiều trường đại học đã bắt đầu xây dựng hướng dẫn chi tiết hơn. Đại học California, Berkeley yêu cầu giảng viên phải đưa tuyên bố rõ ràng về việc cho phép hay cấm AI trong từng khóa học.

Đại học Carnegie Mellon cũng báo cáo sự gia tăng các vụ vi phạm quy tắc học thuật do sinh viên không biết mình đã dùng AI quá mức.

Trường hợp điển hình là sinh viên dịch bài bằng DeepL mà không hay biết công cụ đã thay đổi cả cấu trúc ngôn ngữ, dẫn đến bị hệ thống đánh dấu.

Rebekah Fitzsimmon - Chủ tịch Ủy ban cố vấn Khoa AI tại Carnegie Mellon - thừa nhận việc thực thi kỷ luật học thuật trở nên phức tạp hơn, bởi lệnh cấm toàn diện với AI không còn khả thi.

Theo bà Fitzsimmons, thay vì chỉ cấm đoán, các giảng viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá, như tổ chức thảo luận trực tiếp hoặc kiểm tra trên lớp.

Sự bùng nổ AI đang buộc giáo dục phải tái định nghĩa khái niệm gian lận. Từ chỗ coi AI là mối đe dọa, nhiều trường đang chuyển hướng sang cách tiếp cận học cùng AI, dạy học sinh sử dụng công cụ một cách có trách nhiệm, để AI trở thành trợ thủ thay vì chiếc phao gian lận.