Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung nói về ca khúc do AI sáng tác, hát được chia sẻ rầm rộ

* Thời gian gần đây, ca khúc “Say một đời vì em” được chia sẻ rầm rộ. Điều đáng lưu tâm, đây là tác phẩm được sáng tác bởi Ken Quách và HuongMyBông nhưng có sự hỗ trợ 10% từ AI và phần hát đầu tiên được thể hiện bởi giọng AI. Anh nghĩ gì về việc một số ca khúc hiện nay do AI sáng tác, hát?

- Bài hát đó tôi chưa nghe nên không tiện đưa ra nhận xét. Nhưng về chuyện AI sáng tác hay ca hát, tôi cho rằng đó là lựa chọn và quan điểm nghề nghiệp của mỗi người. Miễn là không vi phạm pháp luật, mọi người hoàn toàn có thể dùng AI để hỗ trợ công việc.

- Theo anh, nhạc do AI sáng tác có thể được coi là một tác phẩm nghệ thuật đúng nghĩa hay chỉ là sản phẩm công nghệ?

- Tôi cho rằng, những gì AI tạo ra chỉ nên xem là sản phẩm công nghệ, không thể gọi là tác phẩm nghệ thuật. Bởi AI thực chất là một hệ thống thu thập, phân tích và tổng hợp dữ liệu từ vô số nguồn khác nhau để đưa ra kết quả theo yêu cầu người dùng. Nó giống một công cụ xử lý logic.

Trong khi đó, nghệ thuật đòi hỏi sự sáng tạo và rung cảm - những yếu tố phi logic mà AI không thể có được. Chính vì vậy, kết quả của AI không thể sánh với tác phẩm nghệ thuật được hình thành từ cảm xúc và trí tưởng tượng của con người.

* Việc AI tham gia vào sáng tác và ca hát mở ra cơ hội và thách thức gì cho âm nhạc Việt Nam?

- AI sẽ là một cơ hội lớn cho những nhạc sĩ mới vào nghề, vì nó mang đến một kho kiến thức gần như vô tận để tham khảo, học hỏi và khám phá. Tuy nhiên, AI cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt với những người mới làm nghề. Bởi ngoài việc phải khẳng định bản thân, họ còn phải cạnh tranh với rất nhiều tác phẩm được tạo ra từ AI, cũng như với cả những nghệ sĩ vốn trước đây không làm nhạc nhưng nay lại có thể dùng AI để sáng tác.

* Nếu được kết hợp với AI trong quá trình sáng tác/hòa âm/thu âm, anh có sẵn sàng thử nghiệm?

- Tôi đã thử nghiệm và nhận thấy, hiện tại, AI vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của mình. Nó mới chỉ dừng lại ở việc tổng hợp thông tin, tạo ra những bản demo mang tính tham khảo, giúp xem và nghe cho vui để hình dung quy trình ra sao, chứ chưa thể thay thế hay đáp ứng đầy đủ nhu cầu sáng tạo âm nhạc.

* Anh lo ngại nhất điều gì khi AI lấn sân trong lĩnh vực sáng tác và ca hát?

- Tôi không lo ngại gì cả. Như đã phân tích, AI có thể viết một đoạn văn hay một ca khúc, nhưng đó là sản phẩm của logic - nơi quy chuẩn nằm ở sự phân tích và tổng hợp dữ liệu.

Trong khi đó, sáng tác nghệ thuật lại lấy cảm xúc, sáng tạo và góc nhìn độc đáo từ nhân sinh quan của mỗi người làm thước đo.

Vì vậy, giữa logic và phi logic luôn tồn tại sự khác biệt rõ rệt và tôi tin AI chưa thể thay thế con người trong lĩnh vực này.

AI hiện chỉ có thể phân tích giọng hát của ca sĩ và tạo ra sản phẩm mang tính giải trí, nghe cho vui. Nhưng với những nghệ sĩ hát bằng cảm xúc thật, xử lý tinh tế từng câu chữ, thì đó là điều mà AI chưa thể bắt chước được.

* Liệu có nguy cơ khán giả dần thờ ơ với nghệ sĩ thật khi AI có thể tạo ra ca sĩ ảo với giọng hát, hình ảnh hoàn hảo?

- Nếu AI có thể tạo ra những ca sĩ ảo với giọng hát và hình ảnh hoàn hảo, thì nghệ sĩ thật sẽ phải đối diện với áp lực cạnh tranh không chỉ từ đồng nghiệp mà còn từ chính công nghệ.

Sự thờ ơ của khán giả trong giai đoạn đầu cũng là điều dễ hiểu. Bởi giống như khi ngồi trước bàn tiệc với nhiều món ăn mới lạ, họ sẽ bị hấp dẫn ngay bởi cái mới.

Nhưng về lâu dài, đâu là “món ăn tinh thần” thật sự nuôi dưỡng tâm hồn thì chỉ có thời gian mới trả lời được.