Từ vụ nam sinh lớp 11 đâm bạn học, chuyên gia nói về nguyên nhân của bạo lực học đường

Những ngày qua, dư luận đặc biệt quan tâm đến vụ việc hai học sinh xảy ra xô xát, dẫn đến một em lớp 12 tử vong. Sự việc không chỉ gây tiếc nuối mà còn gợi lên nhiều suy nghĩ, tranh luận về cách thức giáo dục, quản lý và phòng ngừa bạo lực học đường hiện nay.

Dưới góc độ nhà tâm lý giáo dục, trao đổi với PV Lao Động, TS. Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý giáo dục Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) - cho biết, vấn đề bạo lực học đường vẫn đang diễn ra khá phức tạp.

Nói về "lỗ hổng" trong việc giải quyết bạo lực học đường, TS. Nguyễn Tùng Lâm cho rằng công tác giáo dục đạo đức, nhân cách học sinh chưa được thực hiện thường xuyên và thực chất.

"Ví dụ tại Nhật Bản, giáo dục đạo đức được duy trì liên tục từ cấp 1 trở lên, gắn liền với từng học sinh. Trong khi đó, một trong những điểm yếu của nền giáo dục của chúng ta hiện nay là chưa chú trọng đến việc giáo dục từng học sinh một. Công tác phối hợp giữa nhà trường và gia đình chưa thật sự bền vững, hiệu quả" - ông nói.

Theo TS. Lâm, công tác quản lý học sinh trong nhà trường cũng còn nhiều hạn chế. "Nhiều giáo viên chủ nhiệm chưa nắm sát tình hình của học sinh, chưa hiểu rõ cá tính từng em để có phương pháp giáo dục phù hợp. Một số trường lại thiếu hệ thống giám thị, thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận trong công tác quản lý. Thực tế, giáo viên thường chỉ biết đến lớp mình dạy mà không nắm được toàn diện tình hình học sinh trong trường, dẫn đến việc thiếu nề nếp, kỷ cương" - ông chia sẻ.

Ông cho rằng ba điểm yếu gồm đạo đức, quản lý và pháp lý là nguyên nhân chính khiến bạo lực học đường vẫn tồn tại và chưa được ngăn chặn hiệu quả.

Theo TS. Nguyễn Tùng Lâm, để ngăn ngừa bạo lực học đường, gia đình và nhà trường cần chủ động hơn trong việc giáo dục và quan tâm đến học sinh.

"Trước hết, cha mẹ phải hiểu rõ tính cách, tâm lý của con mình. Nếu con có cá tính mạnh, dễ nóng nảy hoặc có biểu hiện coi thường người khác, phụ huynh nên trao đổi sớm với giáo viên chủ nhiệm để cùng tìm cách giáo dục, uốn nắn. Tuy nhiên, hiện nay nhiều phụ huynh lại có xu hướng bao che cho con, trong khi thầy cô chưa có biện pháp hỗ trợ riêng cho những học sinh này, khiến việc phối hợp gặp khó khăn" - ông phân tích.

Theo ông, chỉ khi cả gia đình và giáo viên cùng nhận thức rõ vấn đề, chủ động phối hợp từ sớm, thì việc giáo dục mới mang lại hiệu quả. "Nếu đợi đến khi xảy ra sự việc mới ngồi lại bàn bạc, thì mọi thứ đã quá muộn và rất khó giải quyết" - TS. Lâm nhấn mạnh.

Chia sẻ về những biện pháp cụ thể nhằm giáo dục học sinh từ khía cạnh cảm xúc và tâm lý, TS. Nguyễn Tùng Lâm cho rằng cần tập trung vào ba giải pháp trọng tâm, có sự gắn kết chặt chẽ với nhau.

"Trước hết, chương trình giáo dục đạo đức và lối sống phải được triển khai thực chất, đến từng học sinh, thay vì chỉ dừng lại ở lý thuyết" - ông nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, TS. Nguyễn Tùng Lâm chia sẻ, mỗi trường cần xây dựng phòng tham vấn tâm lý học đường với đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản để hỗ trợ, tư vấn cho học sinh. "Hiện nay, nhiều trường tư đã làm tốt, trong khi các trường công vẫn thiếu nguồn lực, nhân sự chuyên trách và kinh phí” - ông cho biết.

TS. Nguyễn Tùng Lâm nói thêm, xã hội - đặc biệt là các cơ quan bảo vệ pháp luật - cũng cần thường xuyên phối hợp và hỗ trợ nhà trường trong công tác phòng ngừa, xử lý bạo lực học đường, qua đó tạo dựng môi trường giáo dục an toàn và lành mạnh cho học sinh.