Làng nghề Hà Nội chinh phục khách quốc tế

Sự trải nghiệm chân thực, những công đoạn thủ công tinh xảo và câu chuyện văn hóa nghìn năm ẩn chứa trong từng sản phẩm... đã để lại ấn tượng sâu đậm với du khách quốc tế.

Nét đặc sắc riêng có

Chuyến tham quan của đoàn nghệ nhân quốc tế đến với làng nghề Sơn Đồng - cái nôi của nghệ thuật điêu khắc, tạc tượng và sơn son thếp vàng bắt đầu tại đền Thượng - nơi thờ Tổ nghề của làng, rồi tiếp đến là chùa Diên Phúc, cùng các cơ sở sản xuất rộn ràng tiếng đục, tiếng đẽo. Những người thợ thoăn thoắt đưa tay tạo hình tượng Phật, đồ thờ hay các chi tiết mỹ nghệ tinh xảo, thu hút ánh nhìn chăm chú của khách tham quan.

Chủ tịch UBND xã Sơn Đồng Phạm Gia Lộc giới thiệu, trải qua nhiều thăng trầm, nghề điêu khắc thủ công mỹ nghệ Sơn Đồng vẫn giữ được danh tiếng nhờ truyền thống gia đình, sự say mê nghề và bàn tay tài hoa của nghệ nhân.

Tại xưởng sản xuất của nghệ nhân trẻ Nguyễn Viết Thịnh, rất nhiều sản phẩm điêu khắc tinh xảo đã được hoàn thành. Anh Thịnh cho biết, gia đình anh đã có 5 đời làm nghề sơn, tạc tượng. Việc gìn giữ và phát triển nghề với anh không chỉ là kế nghiệp tổ tiên, mà còn là niềm tự hào bảo lưu, tôn vinh giá trị văn hóa của quê hương.

Trong khi đó, Chuyên Mỹ là nơi nghề khảm trai - sơn mài đã tồn tại hơn 1.000 năm. Tại các thôn Chuôn Ngọ, Bối Khê, Chuôn Trung và Chuôn Thượng, du khách được quan sát toàn bộ quy trình chế tác, từ cưa trai, mài vỏ, cẩn, khảm đến sơn phủ và đánh bóng. Mỗi chiếc bình, hộp, tranh hay hộp trang sức đều thể hiện sự tỉ mỉ, sáng tạo và gu thẩm mỹ tinh tế của nghệ nhân.

Phó Chủ tịch UBND xã Chuyên Mỹ Nguyễn Thị Thùy Hương cho biết, nét độc đáo của sản phẩm đó là kỹ thuật xử lý nguyên liệu và cẩn khảm tinh xảo. Những mảnh trai, ốc được lựa chọn kỹ, khi cẩn lên sản phẩm không bị vỡ, luôn giữ được độ phẳng và khít với mặt gỗ. Những nét hoa văn được cắt khắc tỉ mỉ, điều này đòi hỏi kinh nghiệm, con mắt thẩm mỹ của người thợ và các nghệ nhân.

Thăm 2 làng nghề dệt lụa Vạn Phúc và gốm sứ Bát Tràng (thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới), đoàn nghệ nhân được giới thiệu về lịch sử của nghề và trực tiếp chứng kiến quy trình tạo ra những tấm lụa, những sản phẩm gốm sứ tinh xảo. Tại Vạn Phúc, tiếng máy dệt hòa cùng tiếng thoi đưa và hình ảnh người thợ miệt mài bên khung cửi, tạo nên một không gian vừa cổ kính, vừa sống động.

Phó Chủ tịch UBND phường Vạn Phúc Bùi Huy Quang chia sẻ, sản phẩm lụa không chỉ giữ nét mềm mại, óng mượt truyền thống, mà còn được cải tiến mẫu mã, nâng cao giá trị nghệ thuật để phù hợp với thị hiếu thời trang hiện đại.

Còn tại làng gốm Bát Tràng, điều khiến du khách ấn tượng nhất là kỹ thuật chuốt gốm truyền thống, cách pha men và kỹ thuật canh lửa lò, một bí quyết được truyền qua nhiều thế hệ, mà theo đánh giá của các nghệ nhân quốc tế thì “thoạt nhìn đơn giản nhưng tinh vi đến mức khó mô tả bằng máy móc”.

Phó Chủ tịch UBND xã Bát Tràng Đỗ Thành Thuận cho biết, việc đón đoàn nghệ nhân quốc tế là cơ hội giới thiệu sâu rộng hơn về giá trị Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nghề gốm Bát Tràng, đồng thời mở ra không gian kết nối sáng tạo giữa nghệ nhân Việt Nam và thế giới.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa, Festival bảo tồn và phát triển làng nghề quốc tế năm nay đã mở ra cơ hội giao lưu văn hóa đặc biệt, giúp nghệ nhân Hà Nội nhìn lại thế mạnh của mình, học hỏi xu hướng thiết kế sản phẩm mới phù hợp nhu cầu đương đại của người tiêu dùng trong và ngoài nước và mở rộng hợp tác quốc tế.

Điểm đến trong hành trình khám phá văn hóa Thủ đô

Sau chuyến tham quan, nhiều đại biểu quốc tế khẳng định, làng nghề Hà Nội chinh phục họ không chỉ bởi sản phẩm đẹp, mà còn bởi chiều sâu văn hóa và sự sống động của nghề thủ công trong đời sống hiện đại.

Phó Chủ tịch Hội đồng Thủ công thế giới khu vực châu Phi Nadia Meer cho biết: Tham quan làng nghề Hà Nội là “trải nghiệm không thể quên”, bởi mỗi sản phẩm đều hàm chứa câu chuyện riêng, phản ánh đời sống văn hóa của vùng đất, sự kiên trì, sáng tạo và tinh tế.

Đối với làng nghề Sơn Đồng, bà Nadia Meer đánh giá sản phẩm không chỉ giàu giá trị truyền thống, mà còn có tiềm năng trở thành những thiết kế mang tính biểu tượng, nếu được cải tiến theo hướng hiện đại, đa dạng công năng, thuận tiện vận chuyển và phù hợp với không gian sống đương đại.

Phó Chủ tịch Hội đồng Thủ công thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương Sundeep Kumar ấn tượng trước kỹ năng tích lũy qua nhiều thế hệ của nghệ nhân làng nghề Hà Nội và khuyến nghị các địa phương hợp tác với những nhà thiết kế quốc tế để đổi mới mẫu mã, giúp làng nghề hội nhập thị trường toàn cầu. Nhiều đại biểu cũng chia sẻ việc được trải nghiệm trực tiếp từ chuốt gốm, dệt lụa đến khảm trai, sơn mài... đã giúp họ hiểu sâu hơn về kỹ thuật và cảm nhận rõ tâm huyết của người thợ Việt Nam. Đây cũng là ưu thế để Hà Nội phát triển du lịch trải nghiệm, loại hình đang được du khách quốc tế đặc biệt yêu thích.

Kết thúc hành trình tham quan, nhiều đại biểu khẳng định họ sẽ trở thành sứ giả quảng bá các làng nghề Hà Nội tới bạn bè năm châu. Với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và sáng tạo, cùng định hướng đúng đắn trong khai thác du lịch, các làng nghề Hà Nội đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ thủ công mỹ nghệ thế giới, đồng thời trở thành những điểm đến hấp dẫn trong hành trình khám phá văn hóa Thủ đô.