Nhà rông bê tông chưa phá dỡ, địa phương lo trễ Tuần lễ Hoa Dã Quỳ - Chư Đăng Ya
Gia Lai - Nhà rông bê tông chưa tháo dỡ, địa phương sốt ruột, lo ngại tiến độ tổ chức Tuần lễ Hoa Dã Quỳ - Núi lửa Chư Đăng Ya năm 2025 bị ảnh hưởng.
Dự án Công trình Nhà rông tại làng Ia Gri (xã Biển Hồ, Gia Lai) bị buộc tháo dỡ trước ngày 15.10. Ảnh: Hoài Phương
Buộc phá dỡ nhà rông phi truyền thống
Khởi công từ tháng 4.2025, dự án xây dựng Nhà rông tại làng Ia Gri (xã Biển Hồ, Gia Lai), thuộc quy hoạch Khu du lịch Quốc gia Biển Hồ - Núi lửa Chư Đăng Ya, có tổng mức đầu tư hơn 9,4 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành vào tháng 11.2025. Tuy nhiên, dự án đã bị tỉnh "tuýt còi", yêu cầu dừng triển khai do còn nhiều bất cập.
Ngoài ra, tỉnh còn buộc tháo dỡ toàn bộ hạng mục công trình trước ngày 15.10 để bàn giao mặt bằng phục vụ Tuần lễ Hoa Dã Quỳ - Núi lửa Chư Đăng Ya 2025; điều chuyển nguồn vốn sang các nhiệm vụ, dự án khác.
Việc xây dựng nhà rông tại làng Ia Gri được xem là công trình mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện bản sắc đặc trưng của đồng bào J’rai. Nhà rông vốn là biểu tượng sinh hoạt cộng đồng, gắn liền với tín ngưỡng, phong tục, tập quán và đời sống tinh thần của người dân bản địa.
Công trình cũng được kỳ vọng trở thành điểm nhấn trong không gian văn hóa dân gian, lễ hội và phát triển du lịch bền vững. Vì vậy, việc xây dựng phải giữ nguyên kiến trúc truyền thống, sử dụng vật liệu tự nhiên, tránh bê tông hóa hoặc những yếu tố gây phản cảm, làm mai một giá trị gốc.
Tuy nhiên, qua kiểm tra thực địa, UBND tỉnh nhận thấy việc triển khai dự án theo Quyết định số 49/QĐ-UBND ngày 24.1.2025 của Chủ tịch UBND huyện Chư Păh (cũ) còn nhiều điểm bất cập, nhất là trong khâu lập hồ sơ, lấy ý kiến cơ quan chuyên môn và cộng đồng nơi triển khai dự án.
Đáng nói, công trình nhà rông đã bị bê tông hóa, thiết kế không đúng mẫu truyền thống và bố trí các hạng mục không phù hợp văn hóa dân tộc J’rai, nguy cơ phá vỡ cảnh quan núi lửa Chư Đăng Ya, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh du lịch, không phù hợp mục tiêu chương trình Miền núi và Dân tộc thiểu số, tạo dư luận không tốt.
Đến nay, dự án đã hoàn thành khoảng 40% tiến độ, tiêu tốn khoảng 3,5 tỉ đồng. Việc công trình vừa xây dựng đã phải tháo dỡ khiến dư luận lo ngại lãng phí nguồn lực, khi ngân sách đã "đổ" vào các hạng mục kiên cố, xa rời kiến trúc nhà rông truyền thống.
Nhà rông chưa tháo dỡ, địa phương lo trễ tiến độ lễ hội
Ngày 7.10, ông Trịnh Văn Sang - Chủ tịch UBND xã Biển Hồ - cho biết, theo chỉ đạo của tỉnh, việc tháo dỡ công trình nhà rông dưới chân núi lửa Chư Đăng Ya phải hoàn thành trước ngày 15.10. Tuy nhiên, đến sáng cùng ngày, phía Ban Quản lý các dự án Đầu tư xây dựng (ĐTXD) tỉnh và Ban Quản lý dự án ĐTXD khu vực Chư Păh - 2 đơn vị được giao chủ trì vẫn chưa tiến hành tháo dỡ.
"Xã chỉ là đơn vị phối hợp triển khai. Đến nay, địa phương vẫn chưa nhận được thông báo đề nghị phối hợp tháo dỡ nhà rông theo chỉ đạo. Tôi đã báo cáo việc này lên lãnh đạo tỉnh và Sở VHTTDL", ông Sang nói.
Theo Chủ tịch UBND xã Biển Hồ, việc tháo dỡ công trình cần nhiều thời gian và thiết bị chuyên dụng. Với hiện trạng ngổn ngang như hiện tại, địa phương lo ngại công tác chuẩn bị Tuần lễ Hoa Dã Quỳ - Núi lửa Chư Đăng Ya 2025 sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí là không kịp tổ chức.
"Tuần lễ dự kiến tổ chức vào cuối tháng 10, với quy mô lớn hơn các năm trước. Địa phương rất mong sớm có mặt bằng để triển khai công tác tổ chức. Tuy nhiên công trình vẫn chưa được tháo dỡ, địa phương đang rất sốt ruột", ông Sang cho hay.
Bà Đỗ Thị Diệu Hạnh - Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Gia Lai - cho biết, Sở cũng đang chờ bàn giao mặt bằng tại khu vực xây dựng nhà rông để làm sân khấu phục vụ Tuần lễ. Trường hợp không kịp bàn giao, quy mô tổ chức buộc phải thu hẹp lại.
Chiều 7.10, lãnh đạo Ban Quản lý các dự án ĐTXD tỉnh Gia Lai cho biết, việc tháo dỡ nhà rông thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư - Ban Quản lý dự án ĐTXD khu vực Chư Păh. "Chúng tôi không tham gia trực tiếp, chỉ thống nhất phương án thực hiện. Hiện chủ đầu tư vẫn chưa báo cáo và chưa tiến hành tháo dỡ công trình", vị này nói.
Trong khi đó, lãnh đạo Ban Quản lý dự án ĐTXD khu vực Chư Păh lại cho rằng, đơn vị vẫn đang chờ chỉ đạo từ Ban Quản lý các dự án ĐTXD tỉnh mới thực hiện được. Về hạn bàn giao mặt bằng trước ngày 15.10, đơn vị chưa thể khẳng định có kịp hay không.
"Về lo ngại trễ hạn bàn giao mặt bằng của xã Biển Hồ, tôi không có ý kiến gì, phải chờ chỉ đạo của Ban Quản lý các dự án ĐTXD tỉnh mới biết được", vị này thông tin.
Chư Đăng Ya là một trong những miệng núi lửa đẹp và nổi tiếng ở Gia Lai, Việt Nam - được một tạp chí của Anh bình chọn là 1 trong 10 miệng núi lửa đẹp nhất thế giới.
