Hội An kỷ niệm 25 năm ngày mất cố kiến trúc sư người Ba Lan Kazik
Tròn 25 năm ngày mất của kiến trúc sư Kazik, chính quyền và người dân Hội An tổ chức buổi tưởng niệm, tri ân công lao con người tài ba và đầy nhiệt huyết dấn thân vào sự nghiệp bảo tồn di sản văn hóa tại Hội An nói riêng và Việt Nam nói chung.
Sáng 18-3, chính quyền và nhân dân TP Hội An (tỉnh Quảng Nam) tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm ngày mất cố kiến trúc sư Kazimierz Kwiatkowski (1944-1997).
Được biết đến với tên gọi thân mật là Kazik, vị kiến trúc sư đến từ Ba Lan là người có nhiều đóng góp to lớn trong công cuộc bảo tồn các di tích lịch sử và khảo cổ tại Việt Nam như Cố đô Huế, Khu đền tháp địa Mỹ Sơn, Khu phố cổ Hội An.
Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước cộng hòa Ba Lan tại Việt Nam - ông Wojciech Gerwel dâng hoa tưởng niệm cố kiến trúc sư Kazik
Dự lễ kỷ niệm có Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước cộng hòa Ba Lan tại Việt Nam - ông Wojciech Gerwel; ông Trần Văn Tân, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, lãnh đạo TP Hội An cùng đông đảo người dân, du khách.
Ông Trần Văn Tân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam (ảnh trên) và lãnh đạo TP Hội An (ảnh dưới) dâng hoa tưởng niệm vị cố kiến trúc sư người Ba Lan
Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP Hội An, cho biết buổi lễ kỷ niệm là dịp để mọi người ôn lại những kỷ niệm đáng nhớ, bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với cố kiến trúc sư Kazik. "Có thể nói, Kazik đã có nhiều đóng góp đặc biệt quan trọng cho công tác trùng tu và bảo tồn, phát huy giá trị của di sản Hội An.
Nhớ về Kazik là nhớ về một người bạn lớn của nhân dân Hội An, người luôn sống hết mình cho di sản, cho khoa học. Một con người có lối sống giản dị, gần gũi, hết lòng với bạn bè, đồng nghiệp, sẵn sàng chịu gian khổ, khó khăn để cống hiến cho khoa học, cho công cuộc bảo tồn di sản. Ông cũng là biểu hiện của mối quan hệ tốt đẹp giữa nhân dân và đất nước Ba Lan với Việt Nam" – ông Sơn nói.
Ông Nguyễn Sự, nguyên Bí thư Thành ủy Hội An đặt hoa tưởng niệm cố kiến trúc sư Kazik và trò chuyện cùng Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Ba Lan tại Việt Nam
Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Ba Lan tại Việt Nam Wojciech Gerwel, nói rằng đây là buổi lễ rất đặc biệt, ông thật sự cảm động và bất ngờ với cách mà chính quyền và người dân Hội An đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với vị cố kiến trúc sư người Ba Lan.
Học sinh TP Hội An đặt hoa hồng tưởng nhớ cố kiến trúc sư Kazik
"Với tư cách là đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Ba Lan, tôi rất tự hào về cố kiến trúc sư Kazik, một công dân Ba Lan ở đất nước xa xôi đã đặt chân đến Việt Nam, Hội An. Tôi thật sự bày tỏ lòng ngưỡng mộ đối với ông Kazik với những gì mà ông đã cống hiến cho Việt Nam nói chung và Hội An nói riêng. Cố kiến trúc sư Kazik là người kết nối, gắn kết cho tình hữu nghị giữa 2 nước Việt Nam – Ba Lan" – ông Wojciech Gerwel chia sẻ.
Từ đầu thập niên 1980, Kazik đã tình nguyện sang Việt Nam thông qua một chương trình được ký kết bởi chính phủ Việt Nam và Ba Lan nhằm giúp Việt Nam phục chế lại các di tích cổ, mà cụ thể tại tại Mỹ Sơn. Trong thời gian ở Mỹ Sơn, đã có 8 người trong đoàn khảo cổ của kiến trúc sư Kazik thiệt mạng do bom đạn còn lại sau chiến tranh, do bệnh tật và cuộc sống kham khổ.
Năm 1981, kiến trúc sư Kazik bắt đầu tiếp xúc với Hội An và nhanh chóng nhận ra những giá trị nổi bật toàn cầu của vùng đất này. Những ngôi nhà gỗ vẫn còn giữ gìn nguyên vẹn, quy hoạch tối ưu của thành phố vẫn còn giữ nguyên và những phong tục tập quán truyền thống trong đời sống người dân vẫn được bảo tồn.
Ông đã nỗ lực vận động chính quyền địa phương tiến hành các biện pháp bảo tồn, trùng tu đô thị cổ Hội An, đồng thời cố gắng giới thiệu những nét riêng biệt của Hội An ra thế giới.
Sách về cố kiến trúc sư Kazik được trưng bày tại lễ kỷ niệm
Kiến trúc sư Kazik luôn kiên trì theo đuổi nguyên tắc trùng tu "khảo cổ học", trong đó di tích gốc sẽ được giữ gìn nguyên vẹn ở mức tối đa và các biện pháp trùng tu chỉ được áp dụng để duy trì hiện trạng. Đích thân kiến trúc sư Kazik đã quay về Ba Lan chỉ để mang hóa chất quay lại Việt Nam phục vụ cho công tác trùng tu.Chính nhờ nguyên tắc này mà Hội An và Mỹ Sơn sau đó đã được công nhận là Di sản văn hóa thế giới, vì được bảo tồn một cách hoàn hảo các giá trị lâu đời.
Kazik là người đầu tiên đã chú ý đến giá trị đặc biệt của phố cổ Hội An. Quá trình nghiên cứu, lập hồ sơ trình lên UNESCO cho đến khi được công nhận là Di sản văn hóa thế giới kéo dài gần 20 năm, đã gặp không ít những khó khăn, nhưng cố kiến trúc sư chưa bao giờ nản lòng và từ bỏ. Đến ngày 4-12-1999, Hội An và Mỹ Sơn chính thức được vinh danh Di sản văn hóa thế giới của nhân loại. Đó là niềm vui khôn xiết của người dân Quảng Nam, Việt Nam và có công lao rất lớn của Kazik.
![[EDIT] 8](/upload/20999/20220318/grabe017cedit_8_16475797135491817947360.jpeg "[EDIT] 8")
Các đại biểu chụp hình lưu niệm trước bức tượng bán thân cố kiến trúc sư Kazik
Nhưng tiếc thay cố Kiến trúc sư lại qua đời trước đó gần hai năm, vào ngày 19-3-1997 tại Huế, khi tuổi đời còn trẻ.
Để tri ân công lao của người đối với việc bảo tồn và phát huy Di sản văn hóa thế giới Hội An, năm 2007, TP Hội An đã cho xây dựng công viên ngay trung tâm phố cổ và đặt bức tượng bán thân để tưởng nhớ.
