Phao cứu sinh tiềm năng cho khí đốt Nga

Nga đang đặt cược lớn vào khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) làm nhiên liệu cho ngành vận tải, với mục tiêu nâng mức tiêu thụ nội địa từ 2,5 tỉ m3 lên tới 14 tỉ m3 mỗi năm trong vòng 10 năm tới.

Thứ trưởng Thứ nhất Bộ Năng lượng Nga - ông Pavel Sorokin - khẳng định đây là một chiến lược phát triển đầy tham vọng trong giai đoạn đến năm 2035.

Ông Sorokin cho biết: “Theo định hướng phát triển nhiên liệu khí cho giao thông đến năm 2035, tiêu thụ LNG dạng nhiên liệu động cơ có thể tăng từ mức hiện tại khoảng 2,5 tỉ m3 lên tới 14 tỉ m3 mỗi năm. Đây là một dự báo đầy kỳ vọng”.

Nếu theo kịch bản bảo thủ hơn, lượng tiêu thụ LNG vẫn có thể tăng ít nhất 3,5 lần, đạt khoảng 8-10 tỉ m3 mỗi năm, một con số vẫn rất đáng kể trong bối cảnh Nga đang mở rộng hạ tầng LNG nội địa và tìm cách thích ứng với những biến động trong xuất khẩu năng lượng.

Thay vì tiếp tục đổ tiền vào các trạm nạp nhiên liệu LNG, vốn từng là ưu tiên trong giai đoạn đầu, Bộ Năng lượng Nga hiện muốn chuyển hướng hỗ trợ sang các nhà sản xuất phương tiện sử dụng LNG. Ông Sorokin nhấn mạnh, điều này có thể được thực hiện thông qua các chương trình cho thuê tài chính (leasing) nhằm giúp doanh nghiệp và người tiêu dùng tiếp cận dễ hơn với xe chạy bằng LNG.

Từ năm 2018 đến nay, chương trình trợ cấp của Bộ Năng lượng đã giúp số lượng trạm nạp khí tăng gấp đôi, đạt khoảng 1.670 điểm trên toàn quốc. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc chỉ phát triển hạ tầng không đủ để thúc đẩy toàn diện thị trường. Xe LNG vẫn còn hạn chế về chủng loại, giá thành cao và thiếu chính sách tài chính hấp dẫn cho người mua.

Việc Nga thúc đẩy tiêu thụ LNG nội địa diễn ra trong bối cảnh các lệnh trừng phạt phương Tây vẫn siết chặt hoạt động xuất khẩu năng lượng của nước này, đặc biệt là sang châu Âu. Trong khi các dự án xuất khẩu LNG lớn như Arctic LNG 2 gặp khó vì thiếu thiết bị công nghệ cao và hạn chế tài chính, thì thị trường nội địa đang nổi lên như một “phao cứu sinh” tiềm năng.

Theo các chuyên gia, với trữ lượng khí đốt khổng lồ và hạ tầng đường sắt, đường bộ ngày càng phát triển, LNG có thể trở thành “nhiên liệu chuyển tiếp” trong quá trình Nga giảm phụ thuộc vào dầu mỏ.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 14 tỉ m3 vào năm 2035, Nga sẽ phải đối mặt với không ít thách thức, từ chi phí chuyển đổi phương tiện, tiêu chuẩn hóa thiết bị, đến đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật. Thị trường xe sử dụng LNG hiện vẫn nhỏ, phần lớn tập trung ở các thành phố lớn hoặc khu công nghiệp.

Bên cạnh đó, việc cân bằng giữa nhu cầu nội địa và xuất khẩu LNG - vốn vẫn mang lại nguồn thu ngoại tệ quan trọng - cũng là bài toán mà chính phủ Nga cần giải quyết khéo léo.