Doanh nghiệp Việt trước sức ép thuế 20% từ Mỹ
Mức thuế 20% mà Mỹ áp dụng với một số mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam đang tạo áp lực lớn lên các doanh nghiệp xuất khẩu.
Thuế 20% từ Mỹ khiến nhiều ngành hàng dệt may, thủy sản, nông sản của Việt Nam gặp khó. Ảnh: C.V
Không chỉ đối mặt nguy cơ sụt giảm đơn hàng, nhiều doanh nghiệp buộc phải gấp rút tìm cách thích ứng từ điều chỉnh giá, mở rộng thị trường đến nâng cao tiêu chuẩn sản phẩm để giữ chỗ đứng tại thị trường xuất khẩu lớn nhất thế giới.
Ngành chủ lực chịu tác động mạnh
Theo bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nửa cuối năm nay, thủy sản xuất sang Mỹ sẽ khó khăn hơn khi thuế đối ứng 20% được áp dụng. Cá tra sẽ chịu ảnh hưởng lớn về chi phí và giá thành, nhất là khi thị trường Trung Quốc chững lại, buộc doanh nghiệp phải đẩy mạnh xuất khẩu sang ASEAN, Nam Mỹ và Trung Đông.
Với rau quả, ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết 6 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả sang Mỹ đạt hơn 261,6 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, thuế 20% sẽ khiến chi phí nhập khẩu tăng, làm giảm sức mua, khiến hàng Việt kém cạnh tranh hơn trước nguồn cung từ Mexico, Nam Mỹ hay ASEAN.
Theo ông Bình, Mỹ vốn là thị trường có yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm, bao bì, nhãn mác, sở hữu trí tuệ, trách nhiệm xã hội và môi trường. Nếu thuế với rau quả không được điều chỉnh sau đàm phán song phương, nguy cơ sụt mạnh đơn hàng từ Việt Nam là hiện hữu.
Ngành dệt may cũng không nằm ngoài vòng xoáy thuế quan. Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, cho biết đây là một trong những lĩnh vực chịu tác động sâu sắc từ mức thuế 20% mà Mỹ áp dụng. Hiện 5 quốc gia xuất khẩu dệt may lớn nhất vào Mỹ gồm Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Bangladesh và Indonesia. Việt Nam giữ vững thị phần hơn 20%, đứng thứ hai sau Trung Quốc.
Ông Cẩm cho rằng, do Trung Quốc và Ấn Độ bị áp thuế cao hơn, Việt Nam và Bangladesh (cùng mức 20%) sẽ cạnh tranh trực diện để giữ thị phần.
Xoay trục thị trường, tăng giá trị sản phẩm
Trước sức ép thuế quan, nhiều doanh nghiệp đã lên phương án điều chỉnh danh mục sản phẩm, tối ưu chi phí và chuyển hướng thị trường. VASEP đề xuất trước mắt cần theo dõi sát diễn biến chính sách thuế của Mỹ, đặc biệt là kết quả cuối cùng của thuế chống bán phá giá dự kiến công bố cuối năm 2025.
Doanh nghiệp nên tập trung vào hàng chế biến giá trị gia tăng, thế mạnh của Việt Nam để giữ khách. Song song đó, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường CPTPP, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc; đa dạng hóa sản phẩm tôm sạch, hữu cơ, carbon thấp… được xem là chiến lược dài hạn giúp giảm lệ thuộc vào Mỹ.
Với rau quả, giải pháp là đầu tư nâng cấp công nghệ bảo quản, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Dệt may cần đẩy mạnh nội địa hóa nguyên phụ liệu, giảm rủi ro từ quy định “transshipment” (trung chuyển) của Mỹ.
Theo giới phân tích, “cơn bão” thuế 20% từ Mỹ không chỉ đòi hỏi phản ứng tức thời, mà còn buộc doanh nghiệp xuất khẩu Việt phải chuẩn bị cho một cuộc “chạy bền” đầy thách thức. Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, thuế đối ứng không chỉ là một hàng rào thương mại, mà còn là phép thử sức bền đối với doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, buộc họ phải nâng cao năng lực cạnh tranh, chuyển hướng sang các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, tự chủ công nghệ và giảm dần sự lệ thuộc vào những thị trường lớn như Mỹ.
Theo ông Long, để ứng phó hiệu quả, doanh nghiệp cần triển khai giải pháp theo ba cấp độ: ngắn hạn là rà soát danh mục sản phẩm, đánh giá mức độ chịu thuế và cơ cấu lại hoạt động xuất khẩu theo hướng tối ưu chi phí, gia tăng giá trị; trung hạn là đầu tư đổi mới công nghệ, nâng tỷ lệ nội địa hóa, cải thiện năng lực sản xuất xanh và đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn quốc tế; dài hạn là đa dạng hóa thị trường, tận dụng tối đa các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP nhằm giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, từ đó hạn chế rủi ro trước các cú sốc chính sách.
“Không chỉ là câu chuyện vượt qua rào cản thuế, đây là thời điểm doanh nghiệp phải chuyển mình nhanh và bền vững, nếu muốn giữ chỗ đứng tại thị trường xuất khẩu lớn nhất thế giới”, ông Long nhấn mạnh.
