Chanh leo vào Trung Quốc: Cơ hội và những lưu ý cho doanh nghiệp Việt

Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ký Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả chanh leo tươi xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc.

Nghị định thư này thay thế cho bản thỏa thuận về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với chanh leo của Việt Nam xuất khẩu thí điểm chính ngạch sang thị trường Trung Quốc đã được ký kết từ năm 2022. Nghị định này gồm 9 Điều và 01 Phụ lục. Nghị định thư này có hiệu lực từ ngày ký và kéo dài trong 5 năm.

Theo đó, để quả chanh leo tươi (Passiflora edulis) xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc sẽ phải tuân thủ các luật, quy định và tiêu chuẩn liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm của Trung Quốc, các yêu cầu về kiểm dịch thực vật và không nhiễm các đối tượng kiểm dịch thực vật mà phía Trung Quốc quan tâm.

Các đối tượng kiểm dịch mà Trung Quốc quan tâm là: Bactrocera correcta, Planococcus minor, Pseudococcus longispinus, Lasiodiplodia theobromae, Globisporangium splendens.

Tất cả các vùng trồng cũng như các cơ sở đóng gói chanh leo nếu muốn xuất khẩu sang Trung Quốc phải được đăng ký với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, và được cả Bộ và Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) phê duyệt. Thông tin đăng ký phải bao gồm tên, địa chỉ và mã số, để khi phát hiện có sản phẩm không tuân thủ các yêu cầu của Nghị định thư này thì có thể truy xuất nguồn gốc một cách chính xác.

Trước khi bắt đầu xuất khẩu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải gửi cho GACC danh sách vùng trồng và cơ sở đóng gói đã đăng ký để phê duyệt, danh sách này sau đó sẽ được cập nhật thường xuyên và được đăng trên website của GACC.

Bên cạnh đó, tất cả vùng trồng chanh leo đã đăng ký xuất khẩu sang Trung Quốc phải xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc, áp dụng Thực hành nông nghiệp tốt (GAP) và đảm bảo các điều kiện vệ sinh như duy trì tốt môi trường sản xuất cách xa nguồn ô nhiễm, loại bỏ ngay những quả rụng và thối hỏng.

Phải áp dụng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), bao gồm giám sát sinh vật gây hại thường xuyên, phòng trừ bằng biện pháp vật lý, hóa học hoặc sinh học; và các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát sinh vật gây hại khác.

Tất cả vùng trồng phải lưu giữ hồ sơ giám sát và kiểm soát sinh vật gây hại, hồ sơ này sẽ được cung cấp cho GACC khi có yêu cầu. Hồ sơ phòng trừ sinh vật gây hại bằng biện pháp hóa học phải ghi các thông tin cụ thể, bao gồm tên thuốc, hoạt chất, ngày sử dụng và liều lượng sử dụng trong quá trình canh tác. Cán bộ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoặc cán bộ được Bộ ủy quyền sẽ giám sát quy trình sơ chế và đóng gói chanh leo xuất khẩu sang Trung Quốc.

Cơ sở đóng gói phải có nền cứng sạch sẽ, vệ sinh, có khu vực chứa nguyên liệu và kho thành phẩm. Các cơ sở đóng gói đã đăng ký phải xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc để đảm bảo rằng chanh leo xuất khẩu sang Trung Quốc có thể được truy xuất ngược tới các vùng trồng đã đăng ký. Các khu chế biến, xử lý, bảo quản và khu chức năng phải riêng biệt, được bố trí hợp lý và tách biệt với khu vực sinh hoạt.

Trong năm đầu tiên kể từ ngày Nghị định thư này có hiệu lực, cán bộ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải tiến hành kiểm tra kiểm dịch thực vật, lấy mẫu 2%. Nếu trong năm đầu tiên không phát hiện vi phạm về kiểm dịch thực vật thì tỷ lệ lấy mẫu sẽ giảm xuống 1%.

Nghị định thư cũng quy định, nếu phát hiện thấy đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống, lá hoặc đất thì toàn bộ lô hàng không được xuất khẩu sang Trung Quốc.

Trong một số trường hợp, vùng trồng hoặc cơ sở đóng gói liên quan sẽ không được xuất khẩu chanh leo sang Trung Quốc trong thời gian còn lại của mùa vụ. Những lô hàng chanh leo từ các vùng trồng hoặc cơ sở đóng gói không được phê duyệt sẽ không được nhập khẩu vào Trung Quốc.

Trong trường hợp phát hiện lô hàng không phù hợp với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc gia của Trung Quốc, lô hàng sẽ bị từ chối nhập khẩu hoặc tiêu hủy.