Tự tay nặn gốm tại làng nghề hơn 500 tuổi ở Hội An

Nằm bên dòng sông Thu Bồn hiền hòa, cách trung tâm phố cổ Hội An khoảng 2 km, làng gốm Thanh Hà (phường Hội An Tây, Đà Nẵng) từ lâu được biết đến là điểm đến đặc sắc cho những ai yêu thích văn hóa, lịch sử và những sản phẩm thủ công tinh xảo.

Theo nghệ nhân Nguyễn Thị Vân, người sinh ra và lớn lên trong gia đình có 4 - 5 đời làm nghề gốm, từng đoạt giải Nhì cuộc thi Chuốt gốm tại lễ hội giỗ Tổ nghề gốm Phường Thanh Hà năm 2018, làng gốm Thanh Hà đã có tuổi đời hơn 500 năm. Ngôi làng nhỏ bé này không chỉ góp phần làm nên tên tuổi thương cảng Hội An xưa mà còn là nơi lưu giữ hồn cốt của một nghề truyền thống Việt Nam.

Khác với gốm Bát Tràng nổi tiếng ở miền Bắc, gốm Thanh Hà mang những nét đặc trưng riêng. Nếu như Bát Tràng sử dụng đất trắng, cho ra những sản phẩm tinh xảo với kỹ thuật cao, thì gốm Thanh Hà dùng đất đỏ địa phương, tạo nên gam màu mộc mạc, gần gũi.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Vân thẳng thắn: “Về kỹ thuật, gốm Bát Tràng chắc chắn đẹp hơn, tinh xảo hơn. Nhưng gốm Thanh Hà lại mang vẻ mộc mạc, giản dị, gắn liền với đời sống thường nhật của người dân”.

Đến với làng nghề, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nghệ nhân chuốt gốm trên bàn xoay chân - công đoạn đòi hỏi sự khéo léo, nhịp nhàng giữa đôi tay và cảm nhận tinh tế với đất.

Dù hiện nay nhiều nơi đã chuyển sang dùng bàn xoay máy để tiết kiệm sức, nhưng ở Thanh Hà, người thợ vẫn kiên trì với bàn xoay chân truyền thống, giữ trọn vẹn nét xưa.

Không ít du khách tỏ ra thích thú khi được trực tiếp trải nghiệm, tự tay tạo hình những chiếc bình nhỏ, con tò he hay bát chén đơn giản. Thành phẩm dù còn nét vụng về, nhưng mang lại niềm vui và kỷ niệm khó quên.

Ngoài việc tham quan quy trình làm gốm, làng Thanh Hà còn có Công viên đất nung - một “bảo tàng sống” rộng 6.000 m², trưng bày hàng nghìn hiện vật gốm và các mô hình kiến trúc nổi tiếng thế giới thu nhỏ. Đây là điểm nhấn giúp du khách hiểu rõ hơn giá trị của nghề gốm trong đời sống và văn hóa Việt.

Tuy vậy, theo nghệ nhân Nguyễn Thị Vân, lượng khách đến làng gốm còn khá khiêm tốn. “Mùa hè, khách đến thưa thớt, chủ yếu là khách Việt. Khách nước ngoài ít ghé vì làng nằm xa trung tâm phố cổ. Thời điểm đông khách nhất thường từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau, lúc du khách từ các xứ lạnh tìm đến Hội An và trải nghiệm làng nghề”.

Hiện nay, vé tham quan làng gốm Thanh Hà có giá 35.000 đồng/người lớn, bao gồm tham quan di tích tổ nghề, xem nghệ nhân chuốt gốm và tự trải nghiệm nặn gốm. Ngoài ra, khách còn được tặng kèm một món quà là một chú tò he đất nung khi tham gia đổi vé lấy quà tại các điểm đổi quà trong làng.

Dù còn gặp nhiều khó khăn về lượng khách và đầu ra cho sản phẩm, làng gốm Thanh Hà là điểm sáng trong bản đồ du lịch Hội An. Với lịch sử lâu đời, những nghệ nhân cần mẫn và những sản phẩm mộc mạc mà tinh tế, làng gốm xứng đáng là nơi để mỗi du khách dừng chân, lắng nghe tiếng đất và cảm nhận sức sống bền bỉ của một làng nghề truyền thống Việt Nam.

Ngày 27.9.2025, trong khuôn khổ Lễ trao Giải thưởng Du lịch Việt Nam năm 2025, làng gốm Thanh Hà (phường Hội An Tây, thành phố Đà Nẵng) đã được xướng tên ở hạng mục “Điểm du lịch cộng đồng tốt nhất”.

Đây là niềm vinh dự lớn, khẳng định nỗ lực không ngừng của chính quyền địa phương và người dân trong việc gìn giữ, phát huy giá trị một làng nghề truyền thống hơn nửa thiên niên kỷ tuổi.