Xác định danh tính các liệt sĩ Hang Tám Cô, người thân nghẹn ngào trào nước mắt

Tìm chị khi tóc còn xanh

Những ngày qua, không khí gia đình ông Lê Xuân Phước (68 tuổi, ở thôn Đông Anh Vinh, xã Hoằng Lộc, tỉnh Thanh Hóa) ấm áp hơn khi nhiều hàng xóm, người thân đến hỏi thăm, chúc mừng vì đã tìm thấy hài cốt và xác định được danh tính người thân – là liệt sĩ hy sinh ở Hang Tám Cô, tỉnh Quảng Trị.

Chia sẻ với PV Báo Lao Động, ông Lê Xuân Phước cho biết, ông là em trai của liệt sĩ Lê Thị Mai, người đã hy sinh cách đây 53 năm tại khu vực Hang Tám Cô. “Chị gái tôi mất từ ngày đó, cùng nhiều đồng đội là thanh niên xung phong. Sau hơn nửa thế kỷ, khi nhận được tin từ cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị thông báo đã tìm thấy hài cốt của chị, trùng khớp với ADN của người thân, chỉ nghe đến đó thôi, nước mắt tôi cứ tuôn trào. Tôi khóc vì hạnh phúc” – ông Phước xúc động.

Theo ông Phước, kể từ khi chị gái hy sinh, gia đình luôn tìm kiếm, mong ngóng một ngày tìm thấy hài cốt chị để vơi bớt nỗi đau. Suốt 30 năm qua, ông đã không biết bao nhiêu lần đi lại, tìm kiếm từ khi mái tóc còn xanh đến nay đã bạc trắng.

“Trong số 8 gia đình đi tìm hài cốt liệt sĩ ở Hang Tám Cô, tôi gần như là người đầu tiên đặt chân đến hang. Năm đó là tháng Chạp năm 1995. Từ những thông tin trên báo, tôi biết chị hy sinh tại khu vực này, nên đã lặn lội đi xe đò từ Thanh Hóa vào huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình để tìm. Khi đi, tôi chỉ nghĩ nếu vào đó có phần mộ thì sẽ xin đưa về quê luôn” – ông Phước nhớ lại.

Cũng theo ông, cách đây 30 năm, đường vào Quảng Bình vô cùng khó khăn. Khi đến trung tâm tỉnh, ông phải bắt xe đi thêm khoảng 70km mới đến xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch. Từ đây, muốn vào được Hang Tám Cô (xã Sơn Trạch), ông phải nhờ cán bộ xã dẫn đường, đi bộ từ 4h sáng đến tận 12h trưa mới tới nơi.

“Thời điểm ấy, khu vực hang còn rất hoang vu, trước cửa chỉ có một tấm bia ghi tên các liệt sĩ. Khi nhìn thấy tên chị mình – liệt sĩ Lê Thị Mai – tôi vừa mừng vừa nghẹn. Hỏi ra mới biết, hài cốt và phần mộ chưa thấy, chỉ biết chị đã hy sinh tại khu vực này. Tôi trở về quê mang theo hy vọng một ngày nào đó sẽ tìm được hài cốt chị” – ông Phước kể.

Sau nhiều năm, ông Phước cùng các gia đình liệt sĩ vẫn kiên trì đi lại, tìm kiếm, dù gặp không ít trắc trở. Nhờ sự bền bỉ của các thân nhân và sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng, đến tháng 10 vừa qua, kết quả xét nghiệm ADN đã xác định 8 mẫu hài cốt trùng khớp với thân nhân.

Có ngôi mộ chung, chúng tôi cũng thấy an lòng

Khác với bầu không khí của gia đình ông Phước, trong đợt khai quật và giám định ADN vừa qua, gia đình ông Nguyễn Văn Phi (68 tuổi, ở thôn Đại Trường, xã Hoằng Tiến, tỉnh Thanh Hóa) vẫn chưa tìm thấy hài cốt của thân nhân – liệt sĩ Nguyễn Văn Phương, một trong 8 thanh niên xung phong hy sinh tại khu vực Hang Tám Cô.

Ông Phi cho biết, ngày 7.11 vừa qua, ngành chức năng tỉnh Quảng Trị đã mời các gia đình vào dự lễ truy điệu, xác nhận kết quả giám định hài cốt các liệt sĩ. “Khi tôi vào thì được thông báo chưa tìm thấy hài cốt của anh trai. Tuy nhiên, khác với những lần trước, lần này đã xác định được nhiều mẫu hài cốt trùng khớp với ADN của người thân. Tất cả được an táng trong một ngôi mộ chung” – ông Phi chia sẻ.

Theo ông Phi, việc thống nhất an táng chung các hài cốt liệt sĩ khiến các gia đình phần nào an lòng. “Tám thanh niên xung phong, trong đó có anh trai tôi, được xác định đã hy sinh tại vị trí ấy. Vì vậy, ngôi mộ chung đó cũng được xem như nơi yên nghỉ của tất cả các anh chị đã anh dũng hy sinh cho Tổ quốc” – ông Phi xúc động nói.